Zdezorganizowany styl przywiązania to niczym emocjonalny rollercoaster – pełen sprzeczności, lęku i niepewności. Osoby z tym stylem przywiązania pragną bliskości, ale jednocześnie boją się jej jak ognia. Ich relacje często przypominają chaotyczną walkę między potrzebą miłości a instynktowną ucieczką przed zranieniem. Skąd bierze się taki styl przywiązania? Jak wpływa na nasze dorosłe życie i relacje? Czy istnieje sposób, aby ten wewnętrzny chaos zamienić na stabilność i spokój? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści
Czym jest styl przywiązania?
Styl przywiązania to sposób, w jaki człowiek buduje relacje interpersonalne, który kształtuje się na podstawie pierwszych doświadczeń w dzieciństwie. Teoria przywiązania, opracowana przez Johna Bowlby’ego, podkreśla, że relacja dziecka z głównym opiekunem wpływa na jego przyszłe zdolności do nawiązywania bliskich relacji.
Mary Ainsworth, badając style przywiązania, wyróżniła trzy główne typy:
- bezpieczny – oparty na zaufaniu i bliskości,
- lękowo-ambiwalentny – charakteryzujący się nadmiernym przywiązaniem i niepewnością,
- unikający – polegający na dystansowaniu się od emocjonalnej bliskości.
Dodatkowo badania wykazały istnienie czwartego stylu – zdezorganizowanego, który jest najbardziej chaotyczny i związany z dużym poziomem stresu oraz nieprzewidywalności w relacjach.
Jak kształtuje się zdezorganizowany styl przywiązania?
Zdezorganizowany styl przywiązania rozwija się w wyniku sprzecznych sygnałów otrzymywanych przez dziecko od opiekunów. Może to wynikać z:
- doświadczenia przemocy fizycznej lub emocjonalnej ze strony opiekunów,
- wychowania w atmosferze lęku i nieprzewidywalności,
- sytuacji, gdy opiekun jest jednocześnie źródłem bezpieczeństwa i zagrożenia,
- zaniedbań emocjonalnych i braku stabilnej relacji opiekuńczej,
- uzależnienia lub chorób psychicznych u rodziców.
Dziecko, które dorasta w takich warunkach, nie potrafi przewidzieć reakcji swojego opiekuna – raz może on być czuły, innym razem agresywny. To prowadzi do wewnętrznego konfliktu – chęci poszukiwania bliskości przy jednoczesnym lęku przed nią.
Czym charakteryzuje się zdezorganizowany styl przywiązania?
Osoby zdezorganizowane w relacjach mogą przejawiać sprzeczne zachowania, takie jak:
- duża potrzeba bliskości, ale jednocześnie lęk przed nią,
- impulsywność i trudność w regulowaniu emocji,
- obawa przed odrzuceniem i równoczesne odpychanie bliskich osób,
- niestabilność w związkach – naprzemienne okresy zaangażowania i unikania,
- skłonność do dramatycznych i burzliwych relacji,
- trudności w zaufaniu innym i lęk przed zdradą.
Taki styl przywiązania często prowadzi do problemów emocjonalnych, lęków oraz skłonności do depresji czy zaburzeń osobowości. Osoby zdezorganizowane mogą nieświadomie powielać schematy z dzieciństwa, tworząc niestabilne relacje w dorosłym życiu.
Jak zdezorganizowany styl przywiązania wpływa na związki romantyczne?
Zdezorganizowany styl przywiązania może znacząco utrudniać budowanie zdrowych relacji romantycznych. W związkach osoby te często:
- doświadczają silnych wahań emocjonalnych – od idealizacji partnera do jego deprecjonowania,
- przejawiają skłonność do destrukcyjnych zachowań, np. zazdrości, manipulacji czy testowania partnera,
- mają trudność w określeniu własnych potrzeb i granic,
- boją się bliskości, ale jednocześnie panicznie reagują na oddalenie partnera,
- mogą mieć skłonność do przyciągania osób toksycznych lub dominujących,
- często angażują się w relacje charakteryzujące się intensywnością, ale krótką trwałością.
Osoby ze zdezorganizowanym stylem przywiązania często czują wewnętrzny chaos, ponieważ ich potrzeba miłości i bliskości koliduje z lękiem przed zranieniem i odrzuceniem.
Jak radzić sobie z zdezorganizowanym stylem przywiązania?
Choć zdezorganizowany styl przywiązania może powodować wiele trudności, istnieją sposoby na jego przepracowanie. Oto kilka pomocnych strategii:
- Świadomość własnych wzorców – pierwszym krokiem jest zrozumienie, jak styl przywiązania wpływa na relacje i zachowania.
- Praca nad regulacją emocji – nauka rozpoznawania i kontrolowania intensywnych emocji pomaga w stabilizacji relacji.
- Terapia indywidualna – psychoterapia może pomóc w przepracowaniu traum i ugruntowaniu zdrowszych schematów relacyjnych.
- Budowanie bezpiecznych relacji – otaczanie się ludźmi, którzy są przewidywalni i wspierający, może pomóc w stopniowym odbudowaniu poczucia bezpieczeństwa.
- Techniki relaksacyjne i mindfulness – pomagają w lepszym radzeniu sobie z lękiem i stresem w relacjach.
Bezpłatna konsultacja
Jeśli masz wrażenie, że zdezorganizowany styl przywiązania wpływa na Twoje życie i relacje, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy. Oferujemy bezpłatną konsultację, podczas której możesz porozmawiać z doświadczonym specjalistą i dowiedzieć się, jakie kroki podjąć, aby poprawić swoje relacje i zwiększyć poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego. Skontaktuj się z nami już dziś, aby umówić się na spotkanie.
Bibliografia
- Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development. Basic Books.
- Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of Attachment: A Psychological Study of the Strange Situation. Lawrence Erlbaum Associates.
- Main, M., & Solomon, J. (1990). Procedures for identifying infants as disorganized/disoriented during the Ainsworth Strange Situation. In M. T. Greenberg, D. Cicchetti, & E. M. Cummings (Eds.), Attachment in the Preschool Years: Theory, Research, and Intervention (pp. 121-160). University of Chicago Press.
- Liotti, G. (2004). Trauma, Dissociation, and Disorganized Attachment: Three Strands of a Single Braid. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 41(4), 472-486.
