Oziębłość seksualna oznacza znaczne obniżenie, a często zanik popędu seksualnego. Popęd seksualny to chęć do podejmowania jakiejkolwiek formy aktywności seksualnej. Mimo, że obiegowa opinia wskazuje kobiety jako jedyne doświadczające tego rodzaju zaburzenia, oziębłość dotyczy także dużej grupy mężczyzn. Warto pamiętać, że okresowe obniżenie popędu seksualnego jest normalnym i naturalnym zjawiskiem u większości osób. Problemem, który należy leczyć, staje się stan, który utrzymuje się zbyt długo i powoduje konflikty w związku, a także dyskomfort osoby go doświadczającej.
Oziębłość seksualna – przyczyny
Przyczyn oziębłości seksualnej może być wiele – seksuolodzy wskazują jako głównych „winowajców” kilka czynników. Jedną z możliwych przyczyn może być podłoże biologiczne. Do takich zaliczają się np. stany depresyjne, lękowe, nadużywanie alkoholu, choroby pochwy, stosowanie kuracji hormonalnej. Jako częstą przyczynę oziębłości seksualnej wymienia się także czynnik relacyjny oraz psychologiczny. Mogą się one wiązać np. z brakiem uczuć w związku, występowaniem dewiacji seksualnych czy też przeżytymi w dzieciństwie traumami (np. molestowanie seksualne).
Warto zaznaczyć, że oziębłość seksualna bardzo często ma charakter wieloczynnikowy. To oznacza, że u jednej osoby może nakładać się na siebie kilka przyczyn jednocześnie, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie i leczenie problemu. Do najczęściej obserwowanych przyczyn należą:
1. Czynniki biologiczne i zdrowotne – Oziębłość seksualna może być skutkiem zaburzeń hormonalnych (np. obniżonego poziomu estrogenów lub testosteronu), chorób przewlekłych (takich jak cukrzyca, choroby tarczycy, endometrioza), problemów ginekologicznych lub urologicznych, a także skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków – zwłaszcza antydepresantów, leków przeciwlękowych, hormonalnych czy obniżających ciśnienie krwi. Istotną rolę odgrywają również zmiany hormonalne zachodzące w okresie menopauzy lub andropauzy.
2. Czynniki psychiczne – Stres, przewlekłe napięcie, obniżony nastrój, depresja, zaburzenia lękowe, brak akceptacji swojego ciała, niskie poczucie własnej wartości czy negatywny stosunek do własnej seksualności – wszystkie te elementy mają wpływ na libido. Wiele osób, które doświadczyły w przeszłości traumatycznych zdarzeń, takich jak przemoc seksualna, molestowanie czy nieudane związki, może odczuwać trwałą blokadę wobec aktywności seksualnej.
3. Czynniki relacyjne – Problemy w związku, brak bliskości emocjonalnej, przewlekłe konflikty, nieporozumienia czy brak komunikacji w obszarze potrzeb seksualnych mogą prowadzić do narastania dystansu i obniżenia popędu seksualnego. Oziębłość może być reakcją na brak zaangażowania partnera, niechęć do kontaktów intymnych z powodu uprzednich kłótni lub emocjonalnego chłodu.
4. Czynniki kulturowe i wychowawcze – W niektórych przypadkach źródłem problemu są normy i przekonania wyniesione z domu rodzinnego lub środowiska kulturowego. Wychowanie w atmosferze tabu seksualnego, wstydu, restrykcyjnych norm obyczajowych czy braku edukacji seksualnej może skutkować blokadami emocjonalnymi i niechęcią do podejmowania aktywności seksualnej w dorosłym życiu.
5. Czynniki wynikające ze stylu życia – Nadużywanie alkoholu, substancji psychoaktywnych, przewlekłe zmęczenie, brak snu, nadmierna presja zawodowa lub rodzinne obowiązki również mogą wpływać na obniżenie libido. Niekiedy to właśnie tryb życia, brak odpoczynku i chroniczny stres stają się głównym czynnikiem wywołującym oziębłość seksualną.
6. Traumatyczne doświadczenia z przeszłości – Szczególnie istotnym czynnikiem psychologicznym są przeżycia z dzieciństwa lub okresu dorastania, związane z przemocą seksualną, molestowaniem, ośmieszaniem w sferze seksualnej lub wychowaniem w atmosferze surowości i braku akceptacji. Takie doświadczenia mogą wpływać na kształtowanie się negatywnych przekonań na temat seksualności, co w dorosłym życiu skutkuje zablokowaniem popędu seksualnego.
Warto podkreślić, że żadna z tych przyczyn nie jest „winą” osoby doświadczającej oziębłości seksualnej (hipolidemii). Zaburzenie to nigdy nie jest świadomym wyborem, lecz często złożonym mechanizmem wynikającym z wielu nakładających się czynników biologicznych, psychologicznych i relacyjnych. Kluczowe w leczeniu jest odnalezienie źródła problemu i dopasowanie odpowiedniej ścieżki terapii.
Oziębłość seksualna, Hipolipidemia – Diagnoza
Oziębłość seksualna czasem bywa trudna do zdiagnozowania, gdyż każda osoba ma indywidualne potrzeby seksualne i możliwe, że po prostu jej libido jest niskie z natury. Istnieją osoby, które nie odczuwają silnego popędu seksualnego, co jest zupełnie naturalnym wariantem różnorodności seksualnej i nie musi świadczyć o zaburzeniu. Jednak w wielu przypadkach mamy do czynienia z problemem wymagającym leczenia – zwłaszcza gdy nagle pojawia się znaczne obniżenie lub zanik popędu seksualnego, powodujący cierpienie psychiczne lub trudności w relacji. W procesie diagnozy specjalista bierze pod uwagę kilka kluczowych aspektów:
1. Wywiad seksuologiczny
Podstawą diagnozy oziębłości seksualnej jest szczegółowy wywiad przeprowadzony przez seksuologa lub psychologa. W trakcie rozmowy specjalista zapyta m.in. o:
- historię życia seksualnego,
- aktualny poziom potrzeb seksualnych i zmiany, jakie nastąpiły w tym zakresie,
- występowanie niechęci do seksu lub unikania bliskości,
- satysfakcję z relacji partnerskiej,
- ogólny stan zdrowia, stosowane leki i choroby przewlekłe,
- przeszłe doświadczenia związane z seksualnością (traumy, nadużycia, nieudane relacje).
Dzięki temu możliwe jest określenie, czy oziębłość seksualna ma charakter pierwotny (osoba od zawsze nie odczuwała potrzeby aktywności seksualnej), czy wtórny (popęd był obecny wcześniej, a następnie zanikł).
2. Analiza wpływu objawów na życie codzienne
Kolejnym krokiem diagnozy jest określenie, jak obniżony popęd seksualny wpływa na funkcjonowanie osoby zgłaszającej problem. Specjalista ocenia:
- czy oziębłość seksualna powoduje cierpienie psychiczne,
- czy wpływa negatywnie na relację z partnerem,
- jak długo utrzymują się objawy,
- czy towarzyszą im inne trudności psychiczne (np. depresja, lęk, brak samoakceptacji).
Ważnym elementem diagnozy jest rozróżnienie między naturalnie niskim libido a stanem chorobowym, który wpływa negatywnie na jakość życia.
3. Wykluczenie przyczyn biologicznych
Aby postawić trafną diagnozę, konieczne jest wykluczenie potencjalnych przyczyn somatycznych, takich jak:
- zaburzenia hormonalne (niedobór estrogenów, testosteronu, prolaktyny, choroby tarczycy),
- choroby przewlekłe (cukrzyca, endometrioza, choroby układu moczowo-płciowego),
- skutki uboczne stosowanych leków (zwłaszcza antydepresantów, leków hormonalnych, leków obniżających ciśnienie).
W tym celu specjalista może skierować pacjenta na:
- badania krwi (profil hormonalny),
- konsultację ginekologiczną lub urologiczną,
- dodatkowe badania diagnostyczne w celu oceny ogólnego stanu zdrowia.
4. Ocena czynników psychologicznych i relacyjnych
W procesie diagnozy ważne jest również zidentyfikowanie czynników emocjonalnych i relacyjnych, które mogą wpływać na rozwój oziębłości seksualnej. Do takich czynników należą m.in.:
- stres i przemęczenie,
- niska samoocena, brak akceptacji swojego ciała,
- konflikty i problemy w związku,
- przeżycia traumatyczne związane z seksualnością,
- negatywne przekonania dotyczące seksu.
Specjalista ocenia, czy oziębłość seksualna nie jest reakcją na napięcia emocjonalne, przewlekły stres, nieporozumienia w relacji lub przeżytą traumę.
Oziębłość seksualna – Leczenie
Leczenie oziębłości seksualnej polega na kombinacji kilku czynników: psychoterapii, farmakologii, a także psychoedukacji. Podstawą do ustalenia efektywnego planu leczenia oziębłości seksualnej jest określenie przyczyny jej występowania. Dzięki temu specjalista będzie w stanie ustalić, który z czynników przyniesie najlepsze efekty. Jeśli dodatkowo występują inne zaburzenia (np. depresja), psychoterapia będzie połączona z leczeniem farmakologicznym.
W przypadku problemów na tle relacyjnym, bardzo dobrym rozwiązaniem będzie psychoterapia dla par. Oziębłość seksualna może być zarówno przyczyną, jak i objawem problemów w związku. Psychoterapia dla par będzie efektywną formą pomocy w takiej sytuacji.
Istotną informacją zarówno dla osoby cierpiącej na to zaburzenie, jak i jej partnerowi, jest to, że oziębłość seksualna jest chorobą. Nie należy zatem traktować jej jako zwykłej „niechęci” do seksu, wynikającej z własnej woli chorującego. Dzięki zrozumieniu przez partnera, w jaki sposób hipolipidemia funkcjonuje, skąd się bierze i jak ją leczyć, łatwiej będzie wspierać na drodze do zdrowia. Pomocne w tym mogą być konsultacje psychologiczne, przeznaczone dla bliskich osób, które cierpią na zaburzenia.
Bezpłatna konsultacja w PsychoCare – pierwszy krok do leczenia oziębłości seksualnej
Jeśli dostrzegasz u siebie objawy oziębłości seksualnej lub podejrzewasz, że mogą one wpływać na Twoje relacje i samopoczucie, możesz skorzystać z bezpłatnej konsultacji w PsychoCare. To bezpieczne spotkanie z doświadczonym psychologiem lub seksuologiem, które pomoże Ci zrozumieć naturę Twojego problemu i określić, czy potrzebujesz dalszej pomocy.
Podczas takiej rozmowy specjalista wysłucha Cię, pomoże zidentyfikować możliwe przyczyny obniżonego libido oraz zaproponuje adekwatne formy wsparcia – psychoterapię indywidualną, terapię par, konsultację seksuologiczną lub, jeśli to konieczne, wsparcie farmakologiczne. Konsultacja trwa około 20 minut i jest całkowicie darmowa oraz niezobowiązująca. Jej celem jest przede wszystkim stworzenie dla Ciebie przestrzeni do rozmowy i podjęcia decyzji o ewentualnym leczeniu.
W PsychoCare wiemy, jak wiele emocji może budzić temat intymności i seksualności – dlatego zapewniamy pełną dyskrecję, zrozumienie i indywidualne podejście. Pamiętaj, że obniżenie popędu seksualnego nie jest Twoją winą, a oziębłość seksualna jest problemem, który można skutecznie leczyć. Jeśli chcesz odzyskać komfort i radość ze swojego życia seksualnego, skorzystaj z bezpłatnej konsultacji – to pierwszy krok do zmiany.