Nasze samopoczucie w dużej mierze zależy od samooceny. Wysoka samoocena ułatwia codzienne życie, zwiększając między innymi odporność na stres, lęk oraz własne niepowodzenia. Niestety nasza samoocena nie zawsze utrzymuje się na wysokim poziomie. Warto zastanowić się, jak podnieść swoją samoocenę oraz co zapewnia wsparcie w budowaniu wysokiej samooceny. Istnieje na to kilka sprawdzonych rad. Najpierw jednak zastanówmy się, skąd bierze się zaniżona samoocena i jak może przejawiać się w życiu codziennym.
Spis treści
Czym jest poczucie własnej wartości?
Poczucie własnej wartości mówi nam o tym, jak postrzegamy samych siebie. Obraz siebie należy do wyznaczników naszej osobowości. Poczucie własnej wartości ma kilka części składowych. Jedną z nich jest samoocena. Samoocena pomaga odpowiedzieć nam na pytania kim chcielibyśmy być oraz jacy jesteśmy. Samoocena może być niska i wysoka. Możemy mieć pozytywne lub negatywne zdanie na swój temat. Od naszej samooceny w dużym stopniu uwarunkowane jest nasze samopoczucie oraz komfort życia codziennego. Niska samoocena może utrudniać codzienne życie, powodując lęki, brak pewności siebie oraz zmniejszając odporność na stres. Zaniżona samoocena może przyczynić się do neurotyczności, rozwoju depresji oraz problemów w tworzeniu zdrowych relacji.
Czynników mających wpływ na obniżenie samooceny jest wiele, istnieją jednak skuteczne metody na to, by poprawić samoocenę i tym samym zwiększyć poczucie własnej wartości. Wysoka samoocena poprawia komfort życia i stanowi gwarancję czerpania z życia radości. Wiara we własne możliwości daje poczucie kontroli nad życiem oraz silne przekonanie o tym, że samemu można osiągnąć naprawdę wiele. Warto zastanowić się nad tym, co może mieć wpływ na obniżenie samooceny oraz nad tym jak można podnieść jej poziom. Dzięki podniesieni swojej samooceny można odnieść w życiu wiele sukcesów.
Zaniżona samoocena – skąd się bierze?
Zaniżona samoocena realnie wpływa na obniżenie komfortu życia. Takie osoby często dają się wykorzystywać, nie potrafią walczyć o siebie ani o swoje prawa, a własne potrzeby spychają na dalszy plan. Niska samoocena i tym samym niskie poczucie własnej wartości staje się powodem lęków, niskiej odporności na stres oraz jest źródłem bólu i frustracji. Osoby cierpiące z powodu niskiego poczucia własnej wartości często ukrywają ten fakt, oszukując nawet samego siebie. Takie zachowanie może objawiać się wybuchami złości, agresją czy nawet arogancją. Skąd bierze się taki brak samoakceptacji? Czego jest wynikiem niska samoocena? Powodów może być wiele. Jednym z nich jest niewystarczające poznanie siebie jako osoby. Niedostateczne samopoznanie hamuje przed docenianiem własnych zalet oraz pozytywnych cech charakteru.
Niska samoocena może być również wynikiem złego wychowania oraz doznania psychicznych krzywd przez znaczące w dziecięcym i młodzieńczym wieku osoby. Jeśli dziecko od rodziców, nauczycieli czy innych bliskich osób słyszało jedynie słowa krytyki, to w dorosłym życiu może mieć problem z zaniżoną samooceną i niskim poczuciem własnej wartości. Taka osoba już od najmłodszych lat zapewniana jest, o swojej nikłej wartości. Niska samoocena może być również wynikiem nierealnych oczekiwań względem swojej osoby, lub wygórowanych ambicji rodziców względem dziecka. Niesprostanie takim wygórowanym oczekiwaniom sprzyja obniżeniu samooceny. W takiej osobie rozwija się uczucie rozczarowania, smutku oraz apatii. Dodatkowo pojawia się strach, poczucie winy oraz wstyd, co dodatkowo obniża poczucie własnej wartości.
Jak przejawia się zaniżona samoocena?
Jak zachowuje się osoba cierpiąca z powodu niskiej samooceny? Z powodu niskiej samooceny nie wierzą w to, że uda im się osiągnąć cele osobiste oraz zawodowe. Zanim podejmą się działań związanych z realizacją celu, rozmyślają o wszystkich przeszkodach oraz trudnościach, jakie mogą uniemożliwić im prawidłowe wykonanie zadania. Osoby takie szukają w ten sposób zawczasu wytłumaczenia, na wypadek ewentualnego niepowodzenia. Dzięki temu, mimo kolejnej porażki, zachowują godność we własnych oczach. Osoby z zaniżoną samooceną nie wysilają się również w związku z wykonywanymi działaniami. Są bowiem z góry nastawione na marne efekty ich pracy. W ogóle nie wierzą we własne zdolności oraz możliwości. Niskie poczucie własnej wartości sprawia, że osoby takie unikają podejmowania się ambitnych zadań, oraz wytyczania celów, które przekraczają ich możliwości. Nie podejmują się nowych zadań oraz unikają występów oraz wypowiadania się przed większą liczbą osób. Co jeszcze charakteryzuje osoby o niskiej samoocenie?
- Odczuwanie wewnętrznego pragnienia potwierdzenia prawidłowości wykonywanego zadania przez autorytet
- Tendencja do przypisywania sobie całej winy za porażki oraz błędy
- Wiara w to, że realizacja celu udała się jedynie z powodu głupiego szczęścia lub przypadku
- Emocjonalna reakcja na krytykę
- Rezygnacja z dalszych działań po napotkaniu pierwszej trudności
- Utożsamianie niepowodzenia ze swoimi złymi cechami osobowości
- Zaprzeczanie komplementom i pochwałom, nawet jeśli są słuszne
- Brak wiary w ludzką bezinteresowność, nieufność i podejrzliwość wobec innych, zwłaszcza miłych osób
- Nadmierna i nieadekwatna koncentracja na własnych błędach, niedociągnięciach oraz porażkach
- Niedostrzeganie własnych potrzeb, ewentualne spychanie je na dalszy plan
- Niezdrowe porównywanie się z innymi, w których zawsze wychodzi się jako strona gorsza, brzydsza i głupsza
- Tendencja do zamykania się w sobie
- Brak asertywności
Jak podnieść samoocenę? – wzmocnienie samooceny
Od czego zależy wysoka samoocena i poczucie własnej wartości? Jak podnieść samoocenę? Istnieje wiele czynników ją kształtujących, ich analiza pomoże nam w znalezieniu odpowiedzi na to, jak możemy w pozytywny sposób wpłynąć na naszą samoocenę. Wśród nich znajdziemy:
- komunikaty przesyłane przez innych ludzi
- porównania z innymi
- odniesione sukcesy oraz poniesione porażki
- praca nad samym sobą
Czynniki te mogą wpłynąć zarówno na podniesienie, jak i na spadek samooceny. Zajmijmy się jednak tym, co może wpłynąć na poprawę nasze samooceny.
- Świadomość życia – chęć poznawania świata, uczenia się i gotowość do zmiany poglądów przyczynia się do ciągłego rozwoju osobistego oraz stałego i bliskiego kontaktu ze swoimi emocjami. Dzięki takiej postawie człowiek ma możliwość poznawania siebie oraz doskonalenia się. Świadomość własnych potrzeb oraz aspiracji, które ciągle się pogłębiają, z całą pewnością pozytywnie wpłynie na samoocenę.
- Samoakceptacja – nie ma ludzi idealnych i bez wad. Należy zaakceptować nasze słabości i dbać o zaspokajanie własnych potrzeb. Aby podnieść swoją samoocenę, powinniśmy być dla siebie wsparciem, okazując stosowne współczucie.
- Asertywność – cecha ta sprzyja zaspokajaniu własnych potrzeb, które są równie ważne, jak potrzeby innych. Nie można całe życie zapominać o sobie, zwracając jedynie uwagę na to, co potrzeba komuś innemu. Asertywność pomoże zadbać o własne potrzeby, nie sprawiając innym przykrości
- Integralność osobista – osoba żyjąca zgodnie z własnymi przekonaniami oaz wyznawanymi wartościami, dbająca o właściwy rozwój swojego życia duchowego, świadomie wpływa na zwiększenie swojej samooceny.
Jak poprawić samoocenę?
Co możesz zrobić, aby podnieść swoją samoocenę? Przede wszystkim naucz się przyjmować komplementy. Zamiast zaprzeczać, podziękuj. Aby poprawić samoocenę, koniecznie należy zacząć myśleć o sobie w pozytywnym świetle. Kolejną dobrą radą jest eliminacja samokrytyki. Pomoże w tym rozwijanie empatii do samego siebie. Kiedy najdzie cię ochota na kolejną falę krytyki wobec swojej osoby, zastanów się, jak postąpi byś w podobnej sytuacji wobec swojego przyjaciela. Czy również zafundowałbyś mu przykre słowa? Może tym razem będziesz wobec siebie łagodniejszy, a zamiast przykrych słów udzielisz sobie wsparcia i dodasz otuchy? Innym sposobem mogącym wpłynąć na podniesienie własnej samooceny jest sporządzenie listy swoich cech oraz ich znaczenia w konkretnych sytuacjach. Spośród wszystkich wypisanych cech wybierz jedną, i zastanów się, jak inny ludzie mogą docenić ją w przyszłości. Takie ćwiczenie można wykonywać codziennie, będzie ono bardzo wartościowe dla twojej samooceny.
W poprawie samooceny może pomóc również psychoterapeuta. Pomoc specjalisty okaże się tym bardziej pomocna, jeśli przyczyn niskiego poczucia wartości można doszukiwać się w dzieciństwie. Psychoterapeuta pomoże pacjentowi wrócić do tamtego okresu, oraz przepracować wszystkie niezakończone tematy, które odbijają się na dorosłym życiu, obniżając jego komfort. Podczas psychoterapii można rozwijać asertywność i samoakceptację, które są częściami składowymi wysokiej samooceny. Psychoterapeuta zwróci również uwagę na inne czynniki mające duży wpływ na podniesienie samooceny. Profesjonalne wsparcie w budowaniu wysokiej samooceny mogą zapewnić Państwu psychoterapeuci pracujący w naszej placówce. Chętnie pomożemy dobrać specjalistę dopasowanego do potrzeb oraz oczekiwań osoby zainteresowanej umówieniem spotkania. Zapraszamy do kontaktu.
W placówkach Psycho Care pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy pomagają podnieść samoocenę. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www lub mailowo bądź telefonicznie.