Bulimia zalicza się do grupy zaburzeń odżywiania. Nazywana jest inaczej żarłocznością psychiczną. Zaburzenie to polega na kompulsywnym spożywaniu posiłków w bardzo krótkim czasie, a następnie na zwracaniu spożytej treści pokarmowej. Innym objawem bulimii jest stosowanie bardzo surowej diety, która zakrawa na głodzenie się. Bulimia jest zaburzeniem odżywiania o podłożu psychicznym, nieleczona może prowadzić do przykrych konsekwencji.
Spis treści
Co to bulimia?
Jednym z powszechnych zaburzeń odżywiania jest żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa). Dotyka około 1,5% kobiet oraz 0,5% mężczyzn w całej populacji. Jej cechą szczególną jest przejadanie się do granic możliwości, a następnie prowokowanie organizmu do wymiotów. Osoba dotknięta bulimią potrafi zjeść ogromne ilości jedzenia takie jak słodkie i słone przekąski, fast foody, czasem nawet dania niedogotowane lub nieprzyrządzone do końca. Epizody niepohamowanego apetytu mogą powtarzać się nawet kilka razy dziennie. Osoba chora na bulimię może nawet spożyć 3400 kcal w ciągu godziny! Dla porównania zdrowy człowiek o umiarkowanej aktywności fizycznej powinien spożywać do 2500 kcal dziennie. Objadając się, chora (lub chory) chwilowo traci kontrolę nad swoim jedzeniem, obżera się, po czym dręczona obsesją chudnięcia oraz idealnej sylwetki, w poczuciu winy oddaje spożyty pokarm. Ciągłe prowokowanie wymiotów prowadzi często do chorób dziąseł i ubytków w obrębie jamy ustnej, zaburzeń pracy jelit, odwodnienia, zaburzonej gospodarki elektrolitowej, osłabienia mięśni i ogólnego spadku kondycji organizmu.
Osoba cierpiąca na bulimię zdaje sobie sprawę z zaburzeń, z jakimi się boryka. Zupełnie inaczej wygląda to w wypadku leczenia anoreksji, gdzie sam chory często problemu nie dostrzega. Bulimika często przeraża sytuacja, w której się znalazł. Lęk wywołany jest przede wszystkim bezradnością w samodzielnej walce z zaburzeniem. Objadanie się oraz późniejsze oczyszczanie organizmu, jest procesem, który odbywa się w tajemnicy przed wszystkimi, nawet przed najbliższym otoczeniem.
Bulimia – przyczyny
Bulimia nie jest tylko chwilowym problemem odżywiania. Jest to poważne zaburzenie psychiczne o bardzo złożonych przyczynach. Przyczyn występowania bulimii jest wiele, tak samo, jak czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na tę poważną chorobę. Oto niektóre z nich:
- zaburzone postrzeganie swojej osoby
- brak akceptacji otoczenia
- przewlekłe problemy rodzinne
- uczucie braku sensu życia
- zaburzenia osobowości, osobowość borderline
- brak umiejętności wyrażania emocji
- niezaspokojone uczucie bezpieczeństwa w rodzinie
- znoszenie krytyki ze strony rodziców
- skłonność do depresji w rodzinie
- oschli rodzice mający problem z wyrażaniem uczuć
- skłonność do otyłości w rodzinie
- doświadczanie przewlekłego stresu
- zaburzenia hormonów – kortyzolu, oraz greliny hormonu odpowiedzialnego za poczucie głodu
- zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników
- nagłe i duże zmiany w życiu
- niedostateczna kontrola nas swoim życiem
- uznawanie za wzór szczupłej sylwetki kreowanej przez media
Jak widzimy czynników mających wpływ na pojawienie się oraz rozwój bulimii jest wiele. Zazwyczaj osoba cierpiąca na tę przypadłość, ma problem z kilkoma czynnikami naraz. Poprzez swoje niekontrolowane zachowanie, chory na bulimię odreagowuje napięcie emocjonalne będące wynikiem silnego stresu, złość, a nawet smutek. Bulimik nie jest w stanie myśleć racjonalnie. Jest przekonany, że swoim zachowaniem, może jedynie poprawić swoją sytuację.
Bulimia najczęściej występuje u kobiet, które bardzo przejmują się swoim wyglądem, oraz kobiety aktywne fizycznie. Według licznych statystyk kobiety częściej chorują na ten typ zaburzenia odżywiania, co nie oznacza, że choroba ta omija mężczyzn szerokim łukiem. Bulimia może zacząć rozwijać się już u nastolatków. Choroba może trwać latami, a często przez większość dorosłego życia. Wszystko przez to, że chory potrafi latami ukrywać swoje problemy.
Bulimia objawy
Bulimia jest ściśle związana z depresją. Chory ma obniżone poczucie własnej wartości oraz zaniżoną samoocenę. Chory na bulimię podobnie, jak osoba zmagająca się z depresją, nie jest zadowolony z własnego wyglądu. Bulimik nie ma żadnej kontroli nad swoim zachowaniem. Ciężko mu nie tylko opanować przemożną chęć jedzenia, ale również poskromić własne emocje. Stany lękowe oraz silny stres tylko prowadzi do napadów żarłoczności. Osoba, która zajęta jest pochłanianiem ogromnych ilości jedzenia, zapomina o całym świecie, jaki ją otacza. Oznacza to, że kompulsywne objadanie się, daje chwilową ulgę choremu, oraz wytchnienie od problemów, z jakimi się zmaga. Właśnie to sprawia, że bulimicy są skłonni do popadania w inne nałogi, jak palenie papierosów, nadużywanie alkoholu czy substancji psychoaktywnych. Oto cechy charakteryzujące osoby chore na bulimię:
- częste napady głodu oraz objadania się – osoba chora na bulimię potrafi w ciągu godziny przyswoić dawkę kalorii, która mogłaby wystarczyć nawet na dwa dni
- prowokowanie wymiotów po posiłku – zachowanie to jest spowodowane brakiem chęci przybrania na wadze. Poza prowokowaniem wymiotów chorzy często stosują środki przeczyszczające, głodzą się oraz wylewają poty podczas intensywnych treningów
- otoczenie nie zauważa żadnych problemów u bulimika, zwłaszcza tych dotyczących zaburzeń odżywiania
- cierpiący na bulimię wykazują chęć podjęcia walki z chorobą, zawsze odbywa się to jednak w nieudolny sposób, skazany na porażkę
- wpływ na samoocenę chorego ma jedynie wygląd zewnętrzny oraz masa ciała
Bulimię można podzielić na dwa różne typy:
- Bulimia przeczyszczająca – chory poza prowokowaniem wymiotów, zażywa również środki przeczyszczające, moczopędne oraz lewatywę. Bulimik w tym wypadku charakteryzuje się silnym uzależnieniem od środków przeczyszczających
- Bulimia nieprzeczyszczająca – chory na ten typ bulimii charakteryzuje się stosowaniem silnych głodówek, oraz bardzo intensywnej aktywności fizycznej. Ten typ bulimika nie jest skłonny do prowokowania wymiotów
Co ciekawe, chory na bulimię często planuje z wyprzedzeniem napad żarłoczności. Daje to możliwość sięgnięcia po wysokokaloryczne produkty spożywcze takie jak słodycze fast foody czy kaloryczne słone przekąski. Napady obżerania się zazwyczaj występują w nocy, kiedy domownicy śpią. Daje to możliwość utrzymania swoich zaburzeń żywieniowych w sekrecie.
Bulimia skutki dla organizmu
Bulimia jest bardzo wyniszczającą dla całego organizmu chorobą. Chory nie tylko cierpi pod względem psychicznym, zaczynają stopniowo wraz z rozwojem choroby pojawiać się niepokojące sygnały świadczące o złym stanie fizycznym bulimika. Czego chory na bulimie musi się spodziewać?
- Zaburzenia poziomu potasu w organizmie, co prowadzi do wielu powikłań oraz dysfunkcji pracy serca i układu krążenia
- Zaburzenia szlaków metabolicznych
- Duszności
- Uszkodzenia układu nerwowego
- Uszkodzenia układu pokarmowego – wiotkość żołądka, uszkodzenia przełyku, nadżerki oraz wrzody przełyku i żołądka
- próchnica zębów
- zapalenie dziąseł
- wrzody na dłoniach
- rozstępy
- zanik miesiączkowania
- zaburzenia hormonalne
- zaburzenia elektrolitowe oraz odwodnienie organizmu
- powiększenie ślinianek
Bez wątpienia można powiedzieć, że bulimia prowadzi do znacznych zmian w funkcjonowaniu naszego organizmu. Część z tych zmian jest nieodwracalna. Częste wymioty nie tylko prowadzą do próchnicy, ale również do owrzodzeń na rękach, aft w jamie ustnej oraz pleśniawki i owrzodzenia jamy ustnej. Bulimia wykazuje również negatywny wpływ na funkcjonowanie nerek. Skutkiem bulimii jest też pogłębianie się depresji. W niektórych przypadkach bulimia może prowadzić do śmierci.
Bulimia leczenie
Podobnie, jak w wypadku anoreksji, leczenie bulimii powinno przebiegać na kilku płaszczyznach. W wypadku bulimika konieczne może okazać się zastosowanie farmakoterapii. Właściwe leki zostaną przepisane choremu przez lekarza psychiatrę. Kolejną częścią składową leczenia jest psychoterapia. Jest ona wręcz niezbędna do tego, by pacjent mógł odzyskać zdrowie. Bulimia to przede wszystkim zaburzenie psychiczne, dlatego pomoc psychoterapeuty jest konieczna. Do leczenia bulimii polecana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna oraz terapia rodzinna. Zachęca się rodzinę do udziału w terapii, gdyż problem bulimii jest bardzo złożony. Najbliższa rodzina swoim zachowaniem mogła nieświadomie wpływać na rozwój choroby. Ważne jest też właściwe wsparcie chorego ze strony rodziny. Terapia rodzinna pomaga również w wypadku, kiedy to najbliżsi mają poczucie winy związane z rozwojem bulimii u członka rodziny. W ich głowach kłębi się wiele pytań, a przede wszystkim, jak mogło dojść do tego, że nikt nie zauważył rozwoju choroby przez tak długi okres?
Podczas psychoterapii pacjent może zmienić wzorzec negatywnego myślenia o sobie i swoim wyglądzie. Psychoterapeuta zajmie się też leczeniem depresji, powodów jej wystąpienia oraz lęków, które towarzyszą choremu. Przepracowanie tych czynników jest niezwykle ważne, gdyż mogły one przyczynić się do wystąpienia i rozwoju choroby. Psychoterapia osoby chorej na bulimię zawsze dobierana jest w indywidualny sposób. Metoda leczenia uzależniona jest od stopnia zaawansowania choroby oraz stanu psychicznego pacjenta. Niekiedy psychoterapeuta może zalecić uczestnictwo w terapii grupowej.
Rola dietetyka w leczeniu bulimii
Jak już wcześniej wspomniano, leczenie bulimika jest procesem złożonym, właśnie dlatego przebiega na różnych płaszczyznach. Poza lekarzem psychiatrą oraz psychologiem i psychoterapeutą ważną rolę odgrywa dietetyk, który ściśle współpracuje z psychoterapeutą. Bardzo ważne jest wypracowanie właściwego podejścia do jedzenia. Dietetyk ułoży choremu specjalną, lekkostrawną dietę, tak by schorowany organizm mógł powoli powrócić do zdrowia. Ważną rolę odegra spożywanie kilku, małych posiłków w ciągu dnia. Posiłki muszą być niewielkie, tak by nie dopuścić bulimika do przejadania się, co mogłoby skutkować prowokowaniem wymiotów. Bulimik po spożytym posiłku musi pozostawać pod obserwacją bliskich, niestety w tym czasie nie może korzystać z toalety. Dieta bogata jest w produkty, które pomogą uzupełnić niedobory składników mineralnych. Dieta powinna być dopasowana do płci chorego, wieku oraz zapotrzebowania kalorycznego. Bulimik nie powinien stosować restrykcyjnej diety, która wywoływałaby u niego silne uczucie głodu. Bardzo ważne jest odpowiednie zachowanie się podczas spożywania posiłków. Jedzenie powinno odbywać się w spokoju, a chory powinien uczyć się jeść powoli. Warto zaznaczyć, że bulimik ma zaburzone proporcje i nie jest w stanie samodzielnie określić, ile to znaczy zjeść za dużo. Dieta dla bulimika powinna więc zawierać stosowne gramatury.
Podsumowanie
Bulimia jest poważną chorobą o podłożu psychologicznym. Nieleczona może trwać nawet latami, siejąc spustoszenie w zdrowiu fizycznym oraz psychicznym. Bulimik koniecznie musi trafić pod opiekę psychologiczną. Bez właściwego wsparcia psychologa oraz psychoterapeuty, szanse na powrót do zdrowia są bardzo małe. Nawet podczas leczenia, mogą występować załamania chorego. Bulimik traci motywację, gdyż mimo wielkiego wysiłku i starań, zdarzyło się mu rzucić na jedzenie. Czasem czynnikiem utrudniającym proces dojścia chorego do zdrowia, jest rodzina, która lekceważy problemy chorego. Niestety, ale zdarza się, że osoba wyleczona ma skłonności do nawrotu choroby. Dochodzi do tego zwłaszcza w momentach silnego stresu lub poważnych zmian w życiu. Podkreśla to wagę stałego kontaktu z psychologiem i psychoterapeutą, nawet po powrocie do zdrowia.
W placówkach Psycho Care pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy pracują z osobami zmagającymi się z zaburzeniami odżywiania. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www lub mailowo bądź telefonicznie.