Uzależnienie od hazardu zalicza się do grona uzależnień nawykowych, czyli behawioralnych. Tego rodzaju uzależnienie jest bardzo poważnym problemem, które w znaczący sposób odbija się na życiu uzależnionego, oraz osób pozostających w jego najbliższym otoczeniu. Na czym polega uzależnienie od hazardu i jak się objawia? Co przyczynia się do rozwoju uzależnienia? W jaki sposób możemy pomóc najbliższemu wyrwać się z pęt nałogu?
Spis treści
Czym jest uzależnienie od hazardu? – hazard definicja
Hazard, czyli przede wszystkim granie w losowe gry pieniężne, jest jedną z najbardziej podstępnych i zdradzieckich aktywności. Przekazuje graczowi złudną nadzieję na zdobycie bardzo dużej ilości pieniędzy, przez co wskazuje drogę „na skróty” do innego życia. Piękna iluzja, która w rzeczywistości prowadzi do szybkiej ruiny zarówno materialnej, jak i psychicznej. Uzależnienie od hazardu opiera się na kompulsywnym i niekontrolowanym korzystaniu z hazardu. Może to być zarówno gra w kasynie, jak i korzystanie z „automatów” czy też udział w grach losowych. Osoba uzależniona zwykle nie potrafi kontrolować swojego zachowania ani nie widzi w tym nic niestosownego, mimo jego widocznych negatywnych konsekwencji. Leczenie hazardu nie jest taką łatwą sprawą.
Uzależnienie od hazardu rozwija się niepostrzeżenie. Chęć brania udziału w grach losowych wygląda pozornie niewinnie. Podejmowanie kolejnych prób udziału w grze wpędza daną osobę w ciąg, z którego bardzo ciężko się jest wyrwać. Osoba, która bez pamięci pochłonięta jest nałogiem, czuje, że mimo ogromnej chęci dalszej gry, potrafi panować nad sytuacją. Uzależnienie od hazardu łudząco przypomina alkoholika, który uważa, że nie ma problemu z nadmiernym spożywaniem alkoholu.
Uzależnienia od hazardu – przyczyny
Skąd się bierze uzależnienie od hazardu? Trudno jest wskazać jedną przyczynę, dlaczego dana osoba uzależnia się od hazardu. Zwykle zależy to od kilku czynników. Wysoka potrzeba nowych i ekscytujących doznań, poszukiwanie szybkiego dostępu do dużych pieniędzy, chęć zdobycia kuszącego wyższego statusu społecznego są jednymi z możliwych czynników powodujących korzystanie z hazardu.
Główne czynniki ryzyka:
- brak chęci do zaakceptowania rzeczywistości taką, jaka jesteśmy
- brak pewności emocjonalnej
- chęć pójścia na skróty – szybkie wzbogacenie się, bez poniesienia większego wysiłku
- życie marzeniami oraz snucie fantazji związanych z wielką wygraną
- zaniżone poczucie własnej wartości, niska samoocena
- dostrzeganie w grze leku na wszelkie niepowodzenia – miłosne, zawodowe, samotność, cierpienie itp.
- błędy poznawcze
Problem hazard – objawy
Kompulsywne zachowania związane z grą, tak samo jak inne uzależnienia, wpływają na to, że osoba uzależniona utrzymuje swój stan w tajemnicy przed innymi. Jeśli ktoś nam bliski ukrywa przed nami swoje aktywności, skrzętnie chowa informacje na temat swoich finansów, warto zwrócić uwagę, czy nie występuje u niego problem z hazardem. Tak jak w przypadku innych uzależnień, chory często nie widzi swojego problemu, a także nie potrafi przestać grać. Także wysoki poziom lęku przed zakończeniem grania, stres na myśl o zaprzestaniu wskazują na narastający problem. Najczęściej też osoba, która początkowo wygrywa, po pewnym czasie zaczyna przegrywać duże sumy pieniędzy, twierdząc, że chce „odegrać” to, co przegrała. Niestety, biznes hazardowy opiera się w głównej mierze na tym, że gracz nigdy tak naprawdę nie wygrywa, i pieniądze zostają na miejscu w kasynie. To tym bardziej wzbudza frustrację w graczu, a także wzmaga chęć do dalszej gry.
Najczęściej występujące objawy to:
- ukrywanie przed innymi swojego uzależnienia
- wydawanie ilości pieniędzy ponad swoje możliwości finansowe
- bliscy zgłaszają obawy dotyczące coraz bardziej widocznego problemu
- brak kontroli nad ilością wydawanych pieniędzy
- krążenie myślami głównie wokół możliwości zdobycia dodatkowych pieniędzy na grę
- pojawienie się negatywnych emocji, przy próbie przerwania gry przez osoby trzecie – złość, agresja, frustracja, irytacja
- podejmowanie nieudolnych prób całkowitej rezygnacji z grania
- odczuwanie potrzeby odegrania się za poniesione straty
- upatrywanie w grze leku na zły stan emocjonalny, oraz wszelkie problemy
- pojawienie się problemów w pracy, lub w rodzinie z powodu nadmiernego zaangażowania się w gry
- proszenie o udzielenia wsparcia finansowego bliskich i znajomych, w celu podreperowania nadszarpniętego budżetu przegranymi
- odczuwanie przymusu do kontynuowania grania, mimo problemów rodzinnych, zawodowych, finansowych
Domowe gry hazardowe – fazy uzależnienia
W uzależnieniu od hazardu możemy wyróżnić cztery podstawowe fazy:
- Faza zwycięstw – jest to początkowa faza uzależnienia. Dotyczy ona osób, które rzadko grają, jednak często udaje im się wygrać. Każda kolejna wygrana wzbudza euforię i ekscytację, co utrudnia rezygnację z dalszego udziału w grze.
- Faza strat – szczęście do dużych wygranych stopniowo zaczyna maleć. Gracz zaczyna tracić coraz większe sumy pieniędzy.
- Faza desperacji – uzależniony zaczyna zdawać sobie sprawę z kłopotliwej sytuacji, w jakiej się znalazł. Postanawia się odegrać i zaczyna się zapożyczać u krewnych i znajomych.
- Faza straconej nadziei – hazardzista znajdujący się w tej fazie uzależnienia, sięga przysłowiowego dna. Zdaje sobie sprawę z problemów finansowych, rodzinnych i zawodowych. Jasne staje się również to, że ma bardzo duży problem, z którym nie uda mu się uporać o własnych siłach. Faza utraty nadziei może prowadzić do popadania w nałogi (uzależnienie od alkoholu, papierosów, narkotyków).
Czy jestem uzależniony od hazardu?
Okazjonalne granie w kasynie wcale nie musi świadczyć o rozwinięciu się uzależnienia. Jak sprawdzić, czy moja aktywność względem grania na pieniądze jest niebezpieczna i stwarza ryzyko uzależnienia? W odpowiedzi na to pytanie okaże się analiza samego siebie. Taka osoba powinna zadać sobie szereg pytań. Udzielenie pozytywnej odpowiedzi na niemal połowę z nich, będzie świadczyło o ryzyku rozwinięcia się uzależnienia oraz konieczności skonsultowania się ze specjalistą od spraw uzależnień. Poniżej przedstawiamy podstawowe pytania do przeanalizowania.
- Czy hazard pochłoną kiedykolwiek czas, który powinien być przeznaczony na wykonanie obowiązków zawodowych, lub pójście do szkoły?
- Czy pochłonięcie grami hazardowymi zmieniło twoją reputację na gorszą?
- Czy z powodu pochłonięcia grami, twoje dotychczasowe życie straciło na jakości, a rodzina sprawiała wrażenie nieszczęśliwej?
- Czy po zakończonej grze zdarzało ci się odczuwać wyrzuty sumienia?
- Czy w momencie pojawienia się większych wydatków, kiedykolwiek postanowiłeś zdobyć dodatkowe fundusze podczas gry?
- Czy po przegranej odczuwałeś przemożną potrzebę odegrania się, w najszybszym możliwym czasie?
- Czy zdarzyło ci się grać, dopóki nie przegrałeś ostatniego grosza?
- Czy pożyczałeś pieniądze od bliskich, znajomych lub brałeś pożyczkę po to, by mieć fundusze do gry?
- Czy zdarzyło ci się coś sprzedać, by pozyskać pieniądze na grę?
- Czy pieniądze z wygranej przeznaczyłeś na codzienne wydatki, czy raczej przychodziło ci to niechętnie?
- Czy zdarzyło ci się stracić poczucie czasu podczas gry?
- Czy kiedykolwiek rozpocząłeś grę, tylko po to, by zapomnieć o troskach dnia codziennego?
- Czy z powodu częstych gier pojawiły się u ciebie problemy z zasypianiem i ciągłością snu?
- Czy kiedykolwiek potraktowałeś uprawianie hazardu, jako nagrodę za doświadczenie osobistego sukcesu?
- Czy w wyniku grania w gry hazardowe pojawiła się u ciebie myśl o samokaleczeniu lub samobójstwie?
Jak pomóc osobie uzależnionej od hazardu?
Osoba uzależniona od hazardu bez wątpienia potrzebuje wsparcia najbliższych. Bez odpowiedniej pomocy niestety nie uda się takiej osobie uciec z sideł nałogu. Jak najbliżsi powinni postępować z uzależnionym od gier hazardowych? Przede wszystkim wspieraj. Takie wsparcie będzie objawiało się okazywaniem troski, uprzejmości oraz empatii. Dzięki takiemu podejściu osoba uzależniona nie zamknie się i będzie umożliwiony z nią swobodny kontakt. Warto dać uzależnionemu okazję do wyrażenia własnego zdania względem uzależnienia. Zachowanie swobody wypowiedzi jest istotne, nawet gdy kategorycznie nie zgadzamy się z wypowiadanymi tezami. Powinno się powstrzymywać od krytyki oraz potępiania. Bardzo ważne jest okazanie empatii, postawienie się w miejscu osoby uzależnionej oraz zrozumienie przyczyn, które doprowadziły do rozwoju uzależnienia.
Empatia i zrozumienie powinny iść w parze z postawieniem wyraźnych oczekiwań oraz z byciem konsekwentnym. Osoba uzależniona musi być pewna, że może liczyć na bezwarunkowe wsparcie i troskę, mimo uzależnienia, z jakim się boryka. Więcej informacji na temat tego, jak postępować z osobą uzależnioną, można otrzymać od psychoterapeuty, który specjalizuje się w walce z uzależnieniami.
Patologiczny hazard – leczenie
Leczenie hazardu odbywa się w sposób zbliżony do leczenia innych uzależnień. Podirytowanie, poczucie smutku, złości to często występujące emocje podczas wychodzeniu z tego rodzaju nałogu. W przypadkach uzależnienia od hazardu zwykle stosowana jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, chociaż nie jest to jedyna droga. Leczenie dobierane jest indywidualnie w zależności od sytuacji i potrzeb pacjenta.
Istotną rolę wspierającą mogą również odgrywać wszelkie programy dla osób uzależnionych, takie jak np. program 12 kroków, który najpierw został stworzony, by leczyć uzależnienie od alkoholu. Bardzo ważna jest chęć i motywacja osoby uzależnionej do walki ze swoim problemem. Nie mniej istotną rolę odgrywa także wsparcie najbliższych osób.
Uzależnienie od hazardu ma wiele dodatkowych skutków ubocznych, zarówno krótko- jak i długoterminowych. Uzależnienie to często łączy się z różnego rodzaju innymi uzależnieniami. W ten sposób próbują kontrolować swoje lęki, które przynosi styl życia gracza. Także relacje są często zaburzone lub prawie nie istnieją. Ponieważ większość osób odwraca się od osoby uzależnionej, nie mogąc wybaczyć np. podjętych finansowych decyzji.
Często depresja i zaburzenia lękowe występują w parze z uzależnieniem od hazardu. Stosowane w takim przypadku substancje to leki przeciwdepresyjne oraz przeciwlękowe. Dodatkowo polecana jest psychoterapia. W placówkach Psycho Care pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy w profesjonalny sposób pomagają osobom uzależnionym. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www lub mailowo bądź telefonicznie.