Spis treści
Czym jest terapia poznawczo-behawioralna? CBT Warszawa
Terapia poznawczo-behawioralna, z języka angielskiego Cognitive Behavioral Theprapy (CBT) oznacza zwykle krótkoterminową formę pomocy. Ma ona na celu rozpoznanie, a następnie zmianę wzorców myślenia, skutkującą zmianą zachowania. Zwykle jest używana przy leczeniu różnego rodzaju zaburzeń, między innymi fobii, uzależnień, depresji.
Koncept opiera się na założeniu, że nasze myśli i uczucia odgrywają fundamentalną rolę w kształtowaniu naszego zachowania. Przykładem może być osoba, która spędza dużo czasu na rozmyślaniu o wypadkach drogowych, samochodowych. W rezultacie, może przez to unikać podróżowania, a więc jej myśli wpłynęły na podejmowanie przez nią pewnych aktywności.
Celem terapii poznawczo-behawioralnej jest nauczenie pacjentów, że nie mają wpływu na każdy aspekt swojego życia. Ponadto choćby bardzo chcieli, nie będą w stanie ich kontrolować. Jednakże, mogą nauczyć się kontrolować to, w jaki sposób interpretują i radzą sobie z różnymi sytuacjami, jakie ich spotykają. PsychoCare CBT Warszawa zaprasza do lektury na temat tego podejścia.
Co odróżnia CBT od innych modalności?
Terapia poznawczo-behawioralna stale zwiększa swoją popularność wśród samych terapeutów, jak i pacjentów. Ponieważ zwykle jest ona krótkoterminową opcją leczenia, jest przez to często bardziej dostępna finansowo niż terapie w innych nurtach. Efekty działania CBT są potwierdzone licznymi badaniami empirycznymi i pomagają pokonać swoje problemy wielu osobom korzystającym z tej formy pomocy. Większość psychoterapii łączy te same podstawowe cechy. CBT rozróżnia dobrą terapię na podstawie solidnej, przyjacielskiej relacji między terapeutą a klientem, zbudowanej na empatii i zaufaniu.
Jednakże, terapia poznawczo-behawioralna odróżnia się od innych terapii przede wszystkim naciskiem na teorię. Podkreśla ona, że sposób, w jaki następuje postrzeganie problemu lub sytuacji, powoduje negatywne lub dysfunkcyjne emocje. Jak powiedział Christophe Andre: „Błędem, który często popełniają osoby cierpiące na problemy z poczuciem własnej wartości, jest przekonanie, że jesteśmy godni szacunku tylko wtedy, gdy jesteśmy godni podziwu.”
Przykład chłopaka
Można to wyjaśnić na prostym przykładzie. Chłopak przez wiele dni cieszył się i szykował na spotkanie z dziewczyną, którą poznał w Internecie. Po przybyciu na umówione miejsce spotkania, czekał na nią ponad godzinę, jednak nikt się nie pojawił. Brzydko mówiąc, został „wystawiony” na randce. Poczuł się oszukany, zdradzony, smutny. Pomyślał, że pewnie dziewczyna go zobaczyła i uciekła, bo wydał jej się nieatrakcyjny. Jak widać, to nie samo zdarzenie spowodowało złość i zraniło jego uczucia.
Natomiast raczej to, w jaki sposób odniósł się do całej sytuacji. Zamiast patrzeć na to wydarzenie, jak na odbicie swojego niedopasowania lub bezwartościowości, uczy ludzi jak przestać myśleć w takich kategoriach. Ponadto uczy jak traktować całą sytuację jako pozytywną naukę, która nie ma nic wspólnego z naszym poczuciem wartości. Gdyby ten „wystawiony” chłopak spojrzał na sytuację inaczej, nie poczułby się odrzucony. Zupełnie nie odniósłby tego personalnie do swojej osoby. Może spojrzałby na to zdarzenie w sposób nieoceniający, dopuszczający wiele możliwych odpowiedzi, dlaczego dziewczyna się nie pojawiła.
Aaron Beck, powiedział: „„Terapia poznawcza ma na celu złagodzenie psychologicznego napięcia poprzez korygowanie nieporozumień. Poprawiając błędne przekonania, możemy przerwać nadmierne reakcje”.
Często klienci wiedzą na poziomie świadomości, że dana myśl może być nieprawdziwa i mało pomocna. Jednak nadal mogą „czuć”, że dane zdarzenie ich zabolało. Codzienne zmiany w zachowaniu są kluczem do trwałej zmiany w połączeniu odczuwania, a racjonalnego myślenia.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna, CBT Warszawa wyróżnia się także nastawieniem na działanie i akcję. Jej wymiar jest bardzo praktyczny, także czas między spotkaniami terapeutycznymi jest często związany z wykonywaniem różnych zadań pomiędzy spotkaniami. Klient często otrzymuje od terapeuty materiały oraz zadania domowe do wypełnienia. Ma to na celu umocnienie klienta w jego przekonaniu dotyczącym zdolności do zmiany, szybszym przyswojeniu wiedzy. Pozwala też od razu zauważyć efekty terapii, w miarę coraz większego zaangażowania i pracy nad sobą.
Terapia poznawczo behawioralna – wymiar edukacyjny
Terapia ma również wymiar edukacyjny. Pomaga nam nauczyć się pewnych technik, by później samemu można było poprawiać i krygować swoje postrzeganie i myślenie. Zwykle jest dość krótka w porównaniu do innych terapii, trwa od około 10 do 20 spotkań. Ma jasno ustrukturyzowaną formę, czyli każde spotkanie ma określoną formę i przebieg. Nie ma przez to zbyt wiele miejsca na „improwizowanie”. Terapeuta trzyma się określonych zasad i stopniowo zmierza do celu terapii, realizując kolejne założenia. Dzięki temu może wykorzystać maksymalnie czas sesji, przechodząc za to od razu do sedna sprawy. Zarówno psychoterapeuta, jak i klient, zgadzają się na osadzenie swojej relacji w takiej formie. Jest to odmienne od postępowania np. w przypadku psychoterapii psychoanalitycznej. W tego rodzaju terapii terapeuta raczej towarzyszy klientowi w jego opowieści, jedynie lekko naprowadzając na pożądaną ścieżkę dialogu.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest skupiona na „tu i teraz”, a nie na odległej przeszłości. Według założeń CBT, wiedza, skąd pochodzi problem, może być pomocna, ale nie jest tak bardzo istotna, by móc go rozwiązać. Psychoterapeuci pracujący w nurcie terapii poznawczo- behawioralnej czasem porównują problemową sytuację do pożaru. W tym pożarze terapeuta i klient powinni skupiać się na czynnikach, które podtrzymują ogień lub go zwiększają. Zamiast na szukaniu zapałki, która wznieciła płomień. Może się wydawać, że szukanie zapałki będzie istotne po ugaszeniu pożaru, by uniknąć go w przyszłości. Jednak, niekoniecznie musi się to sprawdzić- często czynniki, które wywołały problem, mogą być różne od tych, które go podtrzymywały. Dlatego wydaje się, że bardziej istotne będzie skupianie się na bieżących problemach, niż na tych z przeszłości.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest relatywnie krótkotrwałą terapią, o właściwościach edukacyjnych, skupioną na współpracy między terapeutą a klientem, oraz jasno ustrukturyzowaną. W szczególności, CBT charakteryzuje się aktywnym stylem działania, nakierowanym na rozwiązanie problemu, który bieżąco dokucza klientowi.
Dla kogo najlepsza jest psychoterapia poznawczo behawioralna? W jakich trudnościach pomaga się zmierzyć?
Terapia poznawczo-behawioralna jest używana do leczenia ludzi cierpiących na różne rodzaje zaburzeń. Na przykład zaburzenia lękowe, fobie, depresję, uzależnienia, zaburzenia odżywiania, ataki paniki, napady złości i gniewu. CBT jest jedną z najbardziej przebadanych metod terapii. Po części dlatego, że jej leczenie jest skupione na osiąganiu poszczególnych celów, więc rezultaty można dość łatwo zmierzyć. W porównaniu do nurtu psychoanalitycznego, który zachęca do bardziej otwartej eksploracji własnego „ja”, terapia poznawczo-behawioralna jest często bardziej odpowiednia dla klientów, którzy czują się bardziej komfortowo w ustrukturyzowanym i usystematyzowanym podejściu, w którym terapeuta przejmuje niejako rolę instruktora. Jednak, by terapia była efektywna, pacjent musi być gotoway i chętna na poświęcenie czasu i uwagi, na analizowanie swoich myśli i uczuć. Taka samoanaliza i zadania domowe mogą sprawiać trudność, jednak jest to najlepsza droga, by nauczyć się więcej o sobie i o tym, jak nasze wewnętrzne stany wpływają na nasze widoczne zachowanie.
Terapia poznawczo-behawioralna jest także odpowiednia dla osób, które szukają krótkoterminowego leczenia na poszczególne typy emocjonalnych zaburzeń. Terapia CBT rozwija zdolności, które mogą być przydatne w rozwiązywaniu bieżącego problemu, jaki i w przyszłości.
Równocześnie, niektórzy klienci sugerują, że mimo rozpoznawania przez siebie pewnych myśli jako nieracjonalne czy zdrowe, sama świadomość nie ułatwia radzenia sobie z nimi. CBT nie skupia się na potencjalnym zagrożeniu, wynikającym z podświadomych czynników, które mogą wpływać na pewne myśli, a w efekcie zachowania, tak jak to ma miejsce np. w przypadku terapii psychodynamicznej. Jednakże, warto zaznaczyć, że terapia poznawczo-behawioralna nie tylko pomaga zidentyfikować te wzorce myślenia, ale korzysta też z wielu dostępnych strategii, by to myślenie zmienić. Szeroka gama narzędzi, takich jak odgrywanie ról, prowadzenie dziennika, techniki relaksacyjne są skutecznymi metodami, dzięki którym można pokonać natrętne myśli i dokonać zmiany.
Jaka jest skuteczność CBT Warszawa?
W większości dotychczas przeprowadzonych badań na temat skutecznością terapii, psychoterapia poznawczo-behawioralna jest plasowana na najwyższym miejscu w leczeniu większości zaburzeń psychicznych (50-75% wyleczonych osób z depresji i zaburzeń lękowych). Najwyższa skuteczność leczenia, n osiągana jest przy połączeniu CBT z leczeniem farmakologicznym (75-90% osób wyleczonych z depresji i zaburzeń lękowych). Równocześnie, jest stawiana na równi z leczeniem farmakologicznym, jeśli mowa o depresji. Oznacza to, że część pacjentów, ma taką samą szansę na wyzdrowienie, jak osoby przyjmujące leki, jeśli poddadzą się psychoterapii poznawczo-behawioralnej.
Część psychoterapeutów pracująca w innych nurtach niż CBT Warszawa, wypowiada się negatywnie na temat tej formy terapii. Przypisują jej tylko „powierzchowne” leczenie, polegające na likwidacji objawów, a nie szukaniu przyczyny. Jeśli klient nie przychodzi z konkretnym zaburzeniem, a chce jedynie usprawnić i polepszyć swoje funkcjonowanie, a także poznać lepiej siebie, możliwe, że inne formy terapii będą dla niego bardziej odpowiednie. Osoby chcące od nowa odbudować w swojej głowie zaburzone w dzieciństwie relacje z rodzicami, a także pragnące spojrzeć „głębiej” w siebie, oraz na czynniki powodujące ich zaburzenia i wpływające na ich obecne działania, mogą być zawiedzione usystematyzowaną formą terapii CBT, i prawdopodobnie będą wolały zwrócić się do innych specjalistów, pracujących np. w nurcie humanistycznym lub psychodynamicznym. Jednakże będzie to raczej subiektywne odczucie, nie mające poparcia empirycznego.
Przeciwnicy
Przeciwnicy terapii poznawczo-behawioralnej zarzucają także, że terapia trwa zbyt krótko, by móc uzyskać długotrwały efekt. Tę teorię podważają jednak wyniki statystyczne, świadczące o dużej skuteczności tego rodzaju leczenia.
CBT jest zwykle terapią krótkoterminową, jednak jej rezultaty utrzymują się dłużej niż w przypadku innych nurtów psychoterapeutycznych. Terapia poznawczo-behawioralna ma szczególnie istotne znaczenie w niektórych rodzajach depresji- czasem przewyższa skutecznością stosowanie leków antydepresyjnych. Niektóre osoby z zaburzeniami lepiej reagują na leki. Jednak statystyki pokazują, że nawroty choroby zdecydowanie częściej zdarzają się po odstawieniu leków, natomiast efekty terapii są długotrwałe. CBT ma najniższy współczynnik nawrotu choroby w porównaniu z jakimkolwiek innym sposobem psychoterapeutycznego leczenia. Najlepiej na terapię poznawczo-behawioralną reagują pacjenci cierpiący na wszelkiego rodzaju fobie- tutaj skuteczność tej terapii jest największa, redukująca lęk całkowicie (w przypadku lęku irracjonalnego) lub zredukowana do normalnego poziomu (np. w przypadku fobii dotyczącej latania samolotem, kontaktu ze zwierzęciem itp.).
CBT Warszawa
Niezależnie od wyboru psychoterapii, czy to poznawczo-behawioralnej, systemowej, psychodynamicznej czy humanistycznej, najważniejsza jest relacja z psychoterapeutą. Według wszelkich badań nad skutecznością psychoterapii, to właśnie empatyczny, pełen zrozumienia i wsparcia związek z psychoterapeutą ma największe właściwości terapeutyczne. Jeśli terapeuta nie będzie nam odpowiadać, będziemy czuć się niekomfortowo w jego towarzystwie, to nawet gdyby rodzaj terapii był dobrany idealnie do naszych upodobań i problemów, warto zastanowić się nad poszukaniem innego specjalisty. W innym przypadku, bardzo prawdopodobne, że terapia nie przyniesie spodziewanych rezultatów, i skończymy ją jeszcze bardziej sfrustrowani, niż zaczynając ją. Dlatego bardzo ważne jest, by wybór odpowiedniej osoby, która będzie naszym terapeutą, był przemyślany i dobrany zgodnie z naszymi oczekiwaniami i odczuciami. Zapraszamy do CBT Warszawa, dobierz z nami idealną lokalizację!
