Depresja starcza u osób starszych jest powszechnym schorzeniem. Niestety, z uwagi na inne schorzenia wieku podeszłego, jest stosunkowo rzadko diagnozowaną chorobą, często myloną z demencją lub chorobą Alzheimera. Szacuje się, że tylko około 10-15% chorych jest prawidłowo diagnozowanych. Przyczyną braku diagnozowania może być również to, że starsi ludzie zwykle mają częściowo odmienne objawy depresji niż te występujące u osób młodszych.
Depresja w wieku podeszłym jest związana z ryzykiem chorób kardiologicznych i zwiększa ryzyko śmierci. Równocześnie, zmniejsza ona zdolność do rehabilitacji i szybszego powrotu do zdrowia. Badania prowadzone w domach opieki osób starszych udowadniają, że depresja znacząco zwiększa ryzyko śmierci z powodu większości chorób towarzyszących. Dlatego szczególnie istotne jest zwrócenie uwagi na zaburzenia depresyjne u starszych osób, nawet, jeśli mają one łagodny przebieg. Również ryzyko podjęcia próby samobójczej jest wyższe u osób starszych- według badań, osoby w wieku 80-85 lat podejmują próby samobójcze dwa razy częściej niż inne grupy wiekowe chorujące na depresję. Dodatkowo, osoby starsze szczególnie dotyka śmierć bliskich osób, partnerów lub rodzeństwa, a także przejście na emeryturę, “przymusowy” wolniejszy tryb życia. Odczuwają przez to dużą stratę, a także walczą z poczuciem osamotnienia. Przez takie zmiany życiowe, lekarze oraz rodzina często mogą przeoczyć pierwsze oznaki depresji. W rezultacie, efektywne leczenie może zostać podjęte później, przez co wiele starszych osób niepotrzebnie zmaga się z depresją przez dłuższy czas.
Depresja starcza – Przyczyny
Przyczyn możliwego wystąpienia depresji jest wiele- stresujące zmiany życiowe, brak społecznego wsparcia, schorzenia fizyczne oraz psychiczne wieku podeszłego, takie jak udar, cukrzyca, rak, demencja oraz chroniczny ból. Dodatkowo, także zażywanie niektórych leków lub ich kombinacja może wywołać depresję. Obciążenie wywiadu rodzinnego depresją również jest jednym z predyktorów jej rozwinięcia. Strach przed śmiercią, samotne życie, utrata bliskiej osoby, poprzednie epizody depresji oraz podejmowane wcześniej próby samobójcze także mogą wskazywać na możliwość wystąpienia zaburzeń depresyjnych. Zauważono także zmiany w mózgu u osób, które zachorowały na depresję dopiero w podeszłym wieku. Zwrócono uwagę, że zmiany te mogły zostać wywołane przez chroniczne wysokie ciśnienie w dorosłym życiu, w związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na tę grupę, gdyż ma ona podwyższone ryzyko zachorowania.
Depresja starcza – Objawy
Najczęściej występujące objawy to:
– obniżony nastrój
– zaburzenia snu
– zmiany w ruchach (obniżona lub zawyżona motoryka)
– obniżona samoocena
– spadek energii
– utrzymujące się uczucie zmęczenia
– poczucie bezsilności
– poczucie winy
– brak apetytu, wymioty, zgaga, biegunka
-bóle głowy, karku, pleców
-obniżona chęć do współżycia
-pogorszenie kondycji
Część objawów depresji starczej jest charakterystyczna dla typowych cech „klasycznej” depresji (patrz: depresja). Jednak z powodu podeszłego wieku pacjentów, większa część objawów jest somatyczna.
Leczenie
Depresję u osób starszych można leczyć przy pomocy farmakoterapii oraz psychoterapii, a także przy wsparciu metodami alternatywnymi. Warto zaznaczyć, że większość leków antydepresyjnych nie jest uzależniająca, czego często obawiają się starsi ludzie. Psychoterapia może w znaczący sposób poprawić jakość ich życia. Ważne jest również wspieranie aktywności ruchowej- uprawianie sportów, spacery, przebywanie na świeżym powietrzu. Starsi ludzie mają często tendencję do zamykania się w „czterech ścianach”, co nie poprawia ich kondycji psychicznej. Ich stan może poprawić kontakt z innymi, spotkania zarówno z osobami młodszymi, jak i w ich wieku. Społeczne zaangażowanie w zajęcia grupowe, np. Uniwersytet trzeciego wieku, może znacząco wpłynąć na polepszenie stanu osób zmagających się z zaburzeniami depresyjnymi.