Socjopatia jest zaburzeniem osobowości, które dotyka co piątego człowieka. W swoim codziennym życiu ma za nic zasady moralne oraz normy etyczne. Pozytywne wzorce zachowań są mu całkowicie obce. Socjopatia rozwija się u osób, które dorastały w środowisku pozbawionym pozytywnych wzorców oraz w którym nie respektowano norm moralnych. W jaki sposób można go rozpoznać ? Czy zbudowanie szczęśliwego związku z taką osobą jest możliwe? Odpowiedź na te pytania znajdziemy w poniższym artykule. Dowiemy się też, jakie są cechy socjopaty i czy zaburzenie to wymaga leczenia.
Spis treści
Socjopata kto to?
Kim jest socjopata? Jest to osoba cierpiąca z powodu dysocjalnych zaburzeń osobowości. Osobowość socjopatyczna sprawia, że dana osoba nie potrafi przystosować się do życia w społeczeństwie. Zaburzenia osobowości tego typu sprawiają, że chory ma wypaczony pogląd wartości i zachowań społecznych. Na co dzień, ma za nic normy etyczne i ogólnie obowiązujące zwyczaje. Nie przykłada najmniejszej wagi do uczuć innych osób. Potrafi bezwzględnie manipulować nawet najbliższymi mu osobami, dla osiągnięcia własnych korzyści. Warto zaznaczyć, że w swoim zachowaniu nie odczuwa najmniejszego poczucia winy.
Nie rozumieją oni, na czym polega współczucie oraz okazywanie empatii. Te uczucia są im całkowicie obce. Zachowanie socjopaty nie wynika jednak z wyrachowania, a niezdolności do zrozumienia innych ludzi, oraz ich stanów emocjonalnych. Nie zrozumie krzywdy innych, interesuje tylko to, co dotyczy jego własnej osoby. Śmiało można zatem powiedzieć, że socjopata jest osobą egocentryczną. Gdy napotyka problemy, bądź trudności życiowe, zrzuca winę na innych i nie interesuje się tym, co poczują i pomyślą inni. Cechy socjopaty sprawiają, że często osiąga zamierzone cele. Obserwuje otoczenie, zauważa słabości innych i potrafi je zwinnie wykorzystać do swoich celów, manipulując ludźmi.
Socjopatami są często osoby mające wyższe wykształcenie, ludzie bardzo inteligentni i zarazem bardzo niebezpieczni. Inteligentny socjopata jest w stanie posunąć się do bardzo haniebnych czynów, aby tylko spełnić postawione sobie cele. Osoby z tego rodzaju zaburzeniami osobowości bardzo często uciekają się do stosowania przemocy psychicznej. Władza oraz piastowanie wysokiego stanowiska zapewnia mu źródło przyjemności. Z pozoru są to osoby bardzo miłe. Być może dlatego, że często mówią właśnie to, co dana osoba chce usłyszeć.
Jak zachowuje się socjopata?
Czym charakteryzuje się socjopata? Socjopaci jawią się jako bardzo przyjemni ludzie, do których się zazwyczaj lgnie. Zwykle są wykształceni, bogaci u niezwykle urokliwi. Swoje cechy socjopata wykorzystuje do tego, by manipulować innymi ludźmi. Socjopaci w pracy zawodowej zajmują wysokie stanowiska. Często można ich dostrzec w korporacjach, w których piastują kierownicze lub dyrektorskie stanowiska. Swój sukces zawodowy osiągają dzięki manipulacji i wykorzystywaniu innych osób. Poczucie władzy daje socjopacie niezwykłą satysfakcję. Choć socjopata na pierwszy rzut oka wydaje się bardzo przyjemny w obyciu, to w rzeczywistości charakteryzują go bardzo złe cechy, takie jak:
- brak poszanowania i przestrzegania ogólnie przyjętych norm społecznych
- brak empatii, zrozumienia innych
- wykorzystywanie ludzi dla własnych celów
- brak przywiązania do drugiego człowieka – socjopaci nie zawierają przyjaźni, a ich związki pozbawione są czułości i troski
- brak poczucia winy za niemoralne postępowanie, wstydu oraz wyrzutów sumienia.
Aspołeczne zaburzenie osobowości sprawia, że socjopata ma trudności w odróżnianiu dobra od zła. Działania przez niego podejmowane mogą ranić innych, podczas gdy socjopata nie będzie zdawał sobie z tego sprawy. Mimo dokładnego zapoznania się z cechami charakterystycznymi dla socjopaty, jego rozpoznanie może okazać się trudne. Dopiero bliższe poznanie socjopaty, oraz obserwowanie jego zachowania w różnych sytuacjach może pomóc dostrzec to zaburzenie osobowości.
Cechą charakterystyczną dla socjopaty jest przejawianie agresji. Socjopaci są bardzo drażliwi i łatwo wpadają w gniew. Są wrogo nastawieni do świata i przepełnieni złością. Pobudzony i agresywny socjopata może uciec się do przemocy fizycznej wobec bliskich mu osób oraz zupełnie obcych, napotkanych na ulicy. Utrzymanie dobrych relacji z ludźmi z otoczenia, jest niezwykle ciężkie.
Socjopata w związku
Ten typ osobowości jest dość problematycznym typem partnera życiowego. Swoje wypracowane techniki manipulacji, wykorzystuje na partnerze małżeńskim oraz dzieciach. W momencie wystąpienia napiętych sytuacji, lepiej nie prowokować socjopaty. Jest to porywczy i agresywny człowiek, który nie cofnie się przed użyciem siły fizycznej. Dla zachowania spokoju w domu, partnerzy socjopatów starają się nie wchodzić z nimi w utarczki. Jeśli socjopata w swoim partnerze dostrzeże lęk i strach, z całą pewnością wykorzysta te uczucia dla realizacji własnych celów. Szczera rozmowa z socjopatą na temat jego zachowania, może przynieść wybuchy złości oraz niepohamowany gniew. Osoby, które żyją z socjopatą, nie mają zapewnionej stabilności w związku. Ich życie jest bardzo niepewne. Brak empatii utrudnia stworzenie z partnerem bliskiej relacji. Nie potrafi on identyfikować się z uczuciami partnera, przez co staje się obojętny.
Socjopatyzm – skąd się bierze?
Co przyczynia się do rozwoju tego typu zaburzeń osobowości? Winą obarcza się nieprawidłowy proces socjalizacji. Zapewne w dzieciństwie nie nauczył się oraz nie poznał wartości zasad społecznych oraz moralnych. Wpływ może mieć na to wiele czynników np. środowiskowy, genetyczny. Psychologowie są zgodni co do twierdzenia, które mówi o tym, że dzieciństwo ma ogromny wpływ na psychikę oraz osobowość dorosłego człowieka. Dziecko, które wychowuje się w rodzinie przepełnionej wrogością do siebie oraz wzajemnej niechęci, przyzwyczaja się do krytyki i zaczyna maskować prawdziwe uczucia. Socjopaci zazwyczaj dorastają w patologicznych rodzinach, w których zachowania kryminalne są tolerowane. Winnym jest również brak miłości i zrozumienia ze strony rodziców oraz surowe kary za małe błędy i potknięcia.
Leczenie
Osoby z tym zaburzeniem osobowości niechętnie zgłaszają się do specjalisty w celu leczenia zaburzeń osobowości, z jakimi się borykają. Leczenie jest jednak możliwe. Osobom takim zaleca się uczęszczanie na treningi umiejętności społecznych, które pomagają zrozumieć takiej osobie, na czym polega poprawne funkcjonowanie w społeczeństwie. Terapeuci z socjopatami pracują w nurcie poznawczo-behawioralnym. Terapeuta poza pomocą w rozpoznaniu problemu, pomaga stawiać socjopacie cele mające na uwadze pracę nad jego osobowością. Oni sami nie mają zazwyczaj motywacji do pracy nad sobą oraz swoim zachowaniem. Nie czuje bowiem, że z jego osobowością jest coś nie tak. Woli pojedynkować się na słowa z terapeutą, niż solidnie wziąć się do pracy. Osoby zaburzone, którzy z własnej woli pojawiają się w gabinecie psychologa lub psychiatry, zazwyczaj proszą o wystawienie zaświadczenia, potwierdzającego wystąpienie choroby psychicznej. Pamiętajmy, że socjopata posługuje się manipulacją, może udawać chorego psychicznie, a takie zaświadczenie zapewne ma posłużyć mu do jakiegoś celu.
