Zespół dezaprobaty płci to inaczej zaburzenia tożsamości płciowej. W swoim zakresie obejmuje transgenderyzm oraz transseksualizm. Zjawisko to, polega na zaburzeniach identyfikacji płciowej. Osoba dotknięta tym problemem nie identyfikuje się ze swoją płcią biologiczną. Transpłciowość daje swoje pierwsze objawy już we wczesnym dzieciństwie. Jakie są objawy transpłciowości u dzieci? Czy dysforia płciowa u młodzieży nadaje się do leczenia? Co mogą zrobić rodzice, którzy zauważą niepokojące zachowania u swojego dziecka?
Spis treści
Transpłciowe dziecko
Jednym z najważniejszych, a zarazem najtrudniejszych zadań jest zmierzenie się z tym, jak w najlepszy sposób wspierać swoje dziecko. Dodatkowo stawiać granice i pomagać mu w stawaniu się odpowiedzialnym i mądrym dorosłym. Istotne jest, aby zauważyć, kiedy dzieci zaczynają zauważać kluczowy dla swojej tożsamości i rozwoju czynnik –tożsamość płciową.
Tożsamość płciowa jest ważnym elementem naszego postrzegania samych siebie oraz zaangażowania w to, jaka jest nasza rola w społeczeństwie. Jeśli wymiar ten zostaje zaburzony, a dziecko nie odnajduje się w swojej roli społecznej i pozostaje w niezgodzie z własną cielesnością, mamy do czynienia z zespołem dezaprobaty płci.
Pojęcie transpłciowości jest terminem, który zbiorczo dotyczy wszystkich osób, których tożsamość płciowa, z którą się identyfikują, nie jest zgodna z ich płcią nadaną przy urodzinach. Obecnie transseksualność, która należy do spektrum transpłciowości, jest klasyfikowana jako zaburzenie tożsamości płciowej. Brak akceptacji własnego ciała rodzi wiele sprzecznych emocji. Z czasem pojawiają się problemy związane z funkcjonowaniem w społeczeństwie. Jak radzić sobie z problemem transpłciowości? Czy transpłciowe dziecko można wyleczyć?
Dysforia płciowa
Dysforia płciowa oznacza stan emocjonalny, w którym osoba funkcjonuje w ciele/roli społecznej innej niż tożsamość, z którą się identyfikuje. Podlega ona leczeniu i terapii, by osoba doświadczająca tego stanu mogła żyć zgodnie ze swoją identyfikacją płciową. Medyczna korekta płci oraz kuracja hormonalna są częścią tej terapii. Przez wiele lat myślano, że transpłciowość jest marginalnym zjawiskiem, jednak najnowsze badania przeczą tej tezie. Badania szacują, że 5–12% dziewcząt i 2–6% chłopców wykazuje elementy transpłciowości.
Tożsamość płciowa określa się zdecydowanie wcześniej niż biologiczne dojrzewanie. Wyraża się silną niechęcią do funkcjonowania w niezgodnej ze swoją płciowością roli społecznej oraz głębokie niezadowolenie z płci biologicznej. Tożsamość płciowa kształtuje się między trzecim a szóstym rokiem życia. Proces rozwoju tożsamości płciowej polega na zdobywaniu świadomości swojej płciowości. Po zakończeniu tego procesu (po 6.roku życia) funkcjonowanie w roli odmiennej od tej, z którą się identyfikuje, czyli dysforia płciowa u dzieci jest szkodliwa.
Bunt – Tożsamość płciowa
W pewnym wieku każde z dzieci przechodzi okres buntu swojej seksualności. Jeśli dziewczynka lub chłopiec kilka razy powie, że chciałoby być innej płci nie oznacza to jeszcze, że jest transpłciowe. Na przykład, jeśli syn chce założyć sukienkę, i powie, że chciałby być dziewczynką, niekoniecznie świadczy to o jego braku identyfikacji z przypisaną mu płcią. Jeśli jednak dziecko stale i niezmiennie określa siebie i identyfikuje z inną płcią, wyraża swoją dezaprobatę na wszelkie społecznie przyjęte aktywności związane z płcią biologiczną, to znak, że warto skonsultować się z psychoterapeutą specjalizującym się w tematyce gender (płciowości). Przede wszystkim nie należy dziecka wyśmiewać, próbować zmienić jego zdanie, przekonywać. Dziecko przeżywa trudny czas, ważne, by czuło wsparcie i aprobatę rodziny.
Badania pokazują, że odrzucenie przez rodzinę i bliskich może prowadzić do podejmowania ryzykownych zachowań, które mogą zagrażać zdrowiu. Ma także niekorzystny wpływ na rozwój depresji oraz problemów psychicznych. W najgorszym wypadku może doprowadzić do podejmowania prób samobójczych przez dzieci i nastolatków.
Transpłciowość u dzieci – objawy
Jakie objawy mogą wskazywać na transpłciowość u dzieci? Rodzice takie szczególne zachowania mogą zaobserwować u dzieci jeszcze przed 6 rokiem życia. Z całą pewnością jednym z objawów jest silna chęć bycia osobą odmiennej płci, lub przekonanie dziecka o tym, że jest innej płci, niż wszyscy uważają. Objawy transpłciowości u dzieci opierają się w dużej mierze na chęci ubioru strojów, które są charakterystyczne dla płci odmiennej. I tak chłopcy przejawiają chęć noszenia sukienek, ozdobnego upinania włosów oraz noszenia butów na wysokim obcasie. Dziewczynki z kolei chcą nosić ubrania typowo chłopięce. Objawy transpłciowości u dzieci można rozpoznać także podczas zabawy, kiedy to dzieci chętnie wcielają się w odgrywanie ról niezgodnych z ich płcią, wolą bawić się lalkami w przypadku chłopców, oraz samochodami i żołnierzykami w przypadku dziewczynek. Zauważalne jest także odrzucenie zabawek, które utożsamiane są z fizyczną płcią.
W pewnym momencie życia dziecka, rodzice mogą również zaobserwować odczuwanie przez dziecko wstrętu i niechęci wobec intymnych części własnego ciała. Z powodu braku posiadania narządów odpowiadających odczuwanej płci, dziecko staje się nerwowe i sfrustrowane. Sytuacja ta powoduje u dziecka silny lęk, stres oraz staje się powodem wielu trudności i problemów w funkcjonowaniu społecznym. Każde dziecko w pewnym stopniu może odczuwać objawy świadczące o transpłciowości, jednak nie oznacza to dysforii płciowej. Zainteresowanie płcią odmienną jest czymś zupełnie normalnym. Jest to jedynie jeden z elementów niezbędnych do określenia swojej tożsamości płciowej. Inaczej będzie w wypadku dzieci, które przejawiają objawy transpłciowości przez okres przekraczający pół roku i z czasem coraz bardziej się nasilające.
Transpłciowe dziecko – leczenie
Transpłciowe dziecko odczuwa silny dysonans między swoją przypisaną płcią i tą, z którą się identyfikuje. Transpłciowość nie jest chorobą, ani czymś, co można „wyleczyć”. Nie jest to zaburzenie psychiczne, które może być leczone. Terapia dotyczy pomocy psychologicznej, w przypadku odrzucenia przez społeczeństwo, adaptacji, i poprawy jakości życia w sytuacji zmiany płci na tą właściwą, w której dziecko odnajduje siebie.
Wsparcie rodziny w takim momencie jest najbardziej potrzebne, by nie wyrządzić krzywdy i tak już cierpiącemu dziecku, które jest „uwięzione” nie w tym ciele. Zdarza się, że dziecko wyjawi nam swoje poczucie przynależności do innej płci później niż po okresie 6 lat. Nie oznacza to, że oszukuje, bo wcześniej tego nie wiedziało. Brak edukacji seksualnej, presja do życia w społeczeństwie i grupie płciowej przypisanej od urodzenia jest tak silna, że zdarza się, że dopiero dorosłe osoby uświadamiają sobie swoje problemy z tożsamością. Istotne jest, by wspierać dzieci w ich decyzjach, akceptować je, bez względu na nasze preferencje i oczekiwania odnośnie ich życia.
Psycholog lub psychoterapeuta może pomóc przejść tą nową drogę. Zapraszamy na pierwszą darmową konsultację, podczas, której pomożemy dobrać specjalistę.
Dysforia płciowa – wsparcie
Jak już wspomniano w poprzednim akapicie, transseksualizm nie jest chorobą, którą można wyleczyć. Dysforia płciowa jest ciężkim problemem nie tylko dla transpłciowego dziecka, ale również dla jego rodziców. Choć problem jest niezwykłej wagi, można z nim żyć i pomagać dziecku w zmaganiu się z problemem niezgodności płciowej. Bardzo duże znaczenie odgrywa wsparcie. Rodzice w takich sytuacjach nie potrafią szybko pozbierać myśli, dlatego też mogą powiedzieć coś, lub zachować się w sposób, który jeszcze bardziej skrzywdzi dziecko i wpłynie na wzmocnienie odczuwanego przez nie lęku, frustracji i stresu. Właśnie dlatego w takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty. Dzięki właściwej pomocy specjalistycznej, życie z takim problemem transpłciowości może być wiele lżejsze. Psychoterapia dziecka pomoże mu rozpoznać własne emocje, nazywać je oraz pomoże żyć w zgodzie z własną seksualnością. Z kolei terapia dla rodziców będzie stanowić wsparcie oraz zapewni właściwą psychoedukację.
