Serotonina należy do neuroprzekaźników, które odpowiedzialne są za kontrolowanie nastroju, proces zasypiania, regulację apetytu oraz samopoczucia. Od poziomu serotoniny uwarunkowane jest także libido. Z kolei niedobór serotoniny może powodować wystąpienie depresji, czy kłopotów z pamięcią. Warto zastanowić się nieco nad funkcjami, jakie serotonina pełni w naszym organizmie. Okazuje się, że jej niedobór może być tak samo niebezpieczny, jak jej brak. Jak zwiększyć poziom serotoniny w organizmie? Czym jest zespół serotoninowy i jakie może mieć konsekwencje dla organizmu?
Spis treści
Serotonina – co to?
Serotonina jest hormonem wydzielanym w podwzgórzu. Jest ona pochodną rozkładu tryptofanu, dostarczanego do organizmu wraz ze spożywanym pokarmem. Od właściwego poziomu serotoniny w organizmie uwarunkowane jest nasze samopoczucie, popęd seksualny, apetyt oraz brak problemów z zasypianiem. Serotonina nazywana jest inaczej hormonem szczęścia. Od jej właściwego poziomu uzależniony jest nasz humor i stabilność emocjonalna. Jej brak może być przyczyną złego nastroju, rozdrażnienia i depresji. To jednak niejedyne funkcje serotoniny w naszym organizmie. Jej obecność jest niezbędna w procesie krzepnięcia krwi. Ponadto reguluje pracę jelit i trawienie hamując wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz zwiększając ruchy robaczkowe jelit. Jest neuroprzekaźnikiem odpowiadającym za przesyłanie impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi.
Nadmiar serotoniny w organizmie może wywołać szereg niepożądanych zjawisk podobnie, jak jej niski poziom w organizmie. Przyjrzyjmy się, jak objawia się nadmiar serotoniny oraz jej niedobór w organizmie. Później zastanowimy się, jak w naturalny i bezpieczny sposób można podnieść poziom serotoniny w organizmie.
Nadmiar serotoniny
Jak już wcześniej wspomniano, nadmiar serotoniny może być bardzo niebezpieczny dla naszego organizmu. Jakie objawy mogą świadczyć o nadmiarze serotoniny?
Objawy nadmiaru serotoniny w organizmie:
- silny, nieustępujący ból głowy
- dreszcze, drgawki
- nudności i wymioty
- silnie rozszerzone źrenice
- podniesione ciśnienie tętnicze krwi
- arytmia
- wzrost temperatury ciała
Nadmiar serotoniny w organizmie może być powodowany wystąpieniem zespołu serotoninowego, o którym szerzej wspomnimy w dalszej części artykułu. Na nadmierny wzrost serotoniny może mieć również wpływ obecność guzów tak zwanych rakowiaków, które w nadmiernej ilości produkują serotoninę. Rakowiaki pojawiają się najczęściej w okolicy jelita cienkiego, wyrostka robaczkowego oraz na oskrzelach i okrężnicy.
Niedobór serotoniny
Co powoduje braki serotoniny w organizmie ludzkim? Jak objawia się niedobór serotoniny? Niedobór serotoniny jest tak samo niebezpieczny, jak jej nadmiar. Osoba cierpiąca z powodu niedoboru serotoniny może skarżyć się na problemy z koncentracją i pamięcią oraz mieć problemy ze snem oraz z samym zasypianiem. Osoba cierpiąca z powodu zbyt niskiego poziomu serotoniny ma zwiększony apetyt, zwłaszcza na produkty bogate w węglowodany proste, czyli takie, które powodują nagły skok poziomu cukru we krwi. W ten sposób dochodzi również do chwilowego wzrostu serotoniny w organizmie.
Niedobór serotoniny w organizmie może objawiać się obniżonym nastrojem, drażliwością, spadkiem samooceny oraz odczuwaniem niepokoju wewnętrznego. Taki stan może prowadzić do rozwoju depresji, która pogłębi odczuwane objawy. Niski poziom serotoniny może prowadzić do dysfunkcji wielu procesów zachodzących w naszym organizmie, które mogą prowadzić do rozwoju chorób psychicznych, takich jak schizofrenia oraz przewlekłych stanów lękowych. Jeśli chodzi o przyczyny wystąpienia niedoboru serotoniny w organizmie, to nie są one do końca zbadane. Jej niski poziom może jednak być wynikiem złej diety.
Serotonina – jak podnieść poziom, czyli serotonina bez recepty
Wiemy już, jak ważną rolę pełni serotonina w naszym organizmie. Wiemy też, jak niebezpieczny może być jej niedobór. Jak w takim razie w naturalny sposób podnieść poziom serotoniny w organizmie? Czy istnieją na to jakieś skuteczne sposoby?
- Na wzrost serotoniny w organizmie wpływa spokojny i zrównoważony tryb życia. Aby zwiększyć poziom serotoniny w organizmie, należy znajdować czas na relaks i odpoczynek. Duże znaczenie w tym wypadku odgrywa również wysypianie się.
- Poziom serotoniny zwiększa się w naturalny sposób podczas uprawiania sportu. Chcąc zapewnić sobie dodatkową dawkę hormonu szczęścia, warto wygospodarować pół godziny w ciągu dnia, na aktywność fizyczną.
- Od czasu do czasu można pozwolić sobie na odrobinę przyjemności w postaci czekolady. Czekolada zdecydowanie wpływa na zwiększenie poziomu serotoniny, jednak nie należy przesadzać z jej spożywaniem. Nadmiar cukrów prostych w diecie może prowadzić do nadwagi, otyłości i w konsekwencji do rozwoju wielu chorób.
- Właściwemu poziomowi serotoniny w organizmie sprzyja zdrowa dieta. Układając jadłospis, nie zapominajmy o orzechach, rybach, jajkach oraz bananach. W tych produktach spożywczych znajduje się duża ilość tryptofanu, bezpośrednio związanego z produkcją serotoniny. W zrównoważonej diecie, która ma wpływać na podniesienie serotoniny, nie powinno również zabraknąć węglowodanów złożonych. Takie dobre węglowodany znajdują się w pełnoziarnistym pieczywie, makaronach oraz w kaszy.
- Właściwemu poziomowi serotoniny sprzyja stosowanie fototerapii. Podczas ekspozycji na słońcu warto pamiętać o stosowaniu ochrony w postaci filtra UV.
Serotonina lek
Ze względu na bardzo zróżnicowany wpływ serotoniny na nasz organizm, wykorzystuje się ten aminokwas w przemyśle farmaceutycznym. Leczenie wielu różnych chorób opiera się na kontrolowaniu poziomu serotoniny. Do najbardziej popularnych leków bezpośrednio wpływających na podniesienie serotoniny w organizmie należą leki z grupy SSRI. Są to inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny. Leków tych używa się podczas leczenia depresji, w zespole Aspergera oraz w leczeniu zaburzeń lękowych. Medycyna sterowanie serotoniną wykorzystuje również w lekach z grupy inhibitorów MAO, przeciwwymiotnych, które blokują receptory serotoninowe oraz przeciwmigrenowych. Leczenie migreny odbywa się przy użyciu leków zawierających substancje z grupy tryptanów. Tryptany wpływają na poziom serotoniny oraz obkurczają naczynia krwionośne znajdujące się w ośrodkowym układzie nerwowym.
Osoby chcące zwiększyć poziom serotoniny, mogą sięgnąć po wyroby farmaceutyczne dostępne w aptekach bez recepty. Warto jednak spróbować na początku, podnieść poziom serotoniny w naturalny sposób. Wiele substancji psychoaktywnych może powodować nagły i gwałtowny skok serotoniny. Osoby zażywające substancje tego rodzaju, mają nadzieję na odczucie euforii, radości i innych przyjemnych doznań. Niestety wraz z ustąpieniem działania narkotyku, pojawi się deficyt serotoniny, wywołujący silne objawy niedoboru serotoniny w organizmie. W ten sposób rozwinąć się może uzależnienie od tego rodzaju substancji.
Czym jest zespół serotoninowy?
Czym jest i jak objawia się zespół serotoninowy? Czy może on zagrażać ludzkiemu życiu? Zespołem serotoninowym nazywamy stan, w którym w organizmie doszło do nadmiernej produkcji serotoniny. Stan taki może pojawić się u dzieci i dorosłych bez względu na płeć. Zespół serotoninowy powstaje na skutek przedawkowania środków psychoaktywnych lub pewnych leków. Zespół serotoninowy bardzo łatwo wywołać łącząc ze sobą zażywanie leków, które działają w podobny sposób (zwiększając poziom serotoniny). Objawy zespoły serotoninowego można przeoczyć, jednak warto zachować czujność, gdyż ten stan może nawet zagrażać życiu.
Zespół serotoninowy może pojawić się u osób, które przez dłuższy czas przyjmują leki z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI) lub SNRI. Na wystąpienie zespołu serotoninowego narażone są osoby, które stosują wyżej wymienione środki psychotropowe oraz psychoaktywne. Nie jest to jednak jedyna przyczyna odpowiedzialna za wystąpienie tego stanu.
Zespół serotoninowy – przyczyny
Co może przyczynić się do pojawienia się zespołu serotoninowego? Najczęstszą przyczyną wywołującą zespół serotoninowy jest przedawkowanie lub zbyt długie stosowanie leków SSRI (inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny). Leki te stosowane są w leczeniu depresji, stanów lekowych, PTSD (stres pourazowy), czy nerwicach. Większe ryzyko pojawienia się zespoły serotoninowego jest podczas stosowania leczenia inhibitorami monoaminoksydazy (MAO). Wymienione wyżej substancje należą do grupy leków psychotropowych. Nie są to jednak jedyne leki odpowiedzialne za możliwe pojawienie się zespoły serotoninowego. Niebezpieczne może okazać się stosowanie leków na kaszel (dekstrometorfan), leków przeciwmigrenowych (tryptany), leków przeciwwymiotnych, a także leków przeciwbólowych (tramadol).
Zespól serotoninowy może pojawić się na skutek zażywania narkotyków takich jak:
- LSD
- Kokaina
- Amfetamina
- Ecstasy
Zespół serotoninowy – objawy
Jak rozpoznać wystąpienie zespołu serotoninowego? Objawy tego stanu pojawiają się ze strony układu autoimmunologicznego oraz w postaci problemów psychicznych. W ciągu kilku godzin pojawić się mogą:
- dreszcze
- nadpotliwość
- szybkie bicie serca
- wzrost ciśnienia tętniczego
- mdłości
- biegunka
- nagły wzrost temperatury ciała
Ponadto osoba taka może borykać się z problemami natury psychicznej. Dla zespołu serotoninowego charakterystyczne są omamy, niepokój, nadmierne pobudzenia oraz hipomania. Zespół serotoninowy powodować może ogólne splątanie i prowadzić do śpiączki. Zespół serotoninowy może prowadzić do powstania problemów z nerkami (niewydolność nerek), kwasicy metabolicznej, napadów drgawkowych oraz wywołać DIC (zespół rozsianego wykrzepienia wewnątrznaczyniowego).
Zespół serotoninowy – leczenie
Leczenie zespołu serotoninowego polega na natychmiastowym odstawieniu leków lub substancji odpowiedzialnych za wywołanie tego stanu. Jeśli pacjent mimo odstawienia leków nie czuje się lepiej, konieczne może się okazać zastosowanie cyproheptadyny. Lekarz po obserwacji stanu pacjenta może zastosować leki uspokajające należące do grupy benzodiazepin. Pomogą one uspokoić podwyższone ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała oraz wzmożoną akcję serca. Temperaturę ciała należy zmniejszać zimnymi okładami oraz stosując leki wpływające na zmniejszenie napięcia mięśniowego. Warto zwrócić uwagę, że podczas wystąpienia zespołu serotoninowego nie stosuje się powszechnie znanych leków przeciwgorączkowych. Nie są one w stanie obniżyć temperatury ciała, wywołanej zespołem serotoninowym.
