Osobowość zależna – zaburzenie, są jednymi z najczęściej diagnozowanych zaburzeń osobowości. Dotyczą w takim samym stopniu mężczyzn oraz kobiet. Ludzie dotknięci tym zaburzeniem stają się emocjonalnie zależni od innych. Często poświęcają wiele, by zadowolić innych oraz „przywiązać” ich do siebie. Przejawiają takie cechy zachowania, jak bycie pasywnym, potrzebującym, charakteryzuje ich także bardzo wysoki poziom lęku przed separacją z drugą osobą.
Przyczyny
Brak jednoznacznej przyczyny powstawania tego zaburzenia. Jako główny powód wskazuje się kombinację wielu czynników: genetycznych, rozwojowych, biologicznych, behawioralnych, a także środowiskowych. Część badań wskazuje, że przyczyną może byćsytuacja gdy rodzic lub opiekun był zbyt autorytarny lub nadopiekuńczy. Wykształcił w ten sposób styl przywiązania, który dziecko w okresie dorosłym będzie powielać w relacjach z innymi.
Osobowość zależna – Objawy
Najczęściej występujące objawy to:
- niezdolność do samodzielnego podejmowania decyzji, tj. wybór ubrania, potrzeba porady i zapewnienia o konkretnym wyborze ze strony drugiej osoby
- unikanie „dorosłych” odpowiedzialności poprzez granie pasywnego i bezradnego, zależność od partnera przy podejmowaniu takich decyzji
- silny lęk przed porzuceniem i poczucie porażki i bezradności, jeśli związek ulega rozpadowi,
- wysoka wrażliwość na krytykę
- pesymizm i brak poczucia własnej wartości, a co za tym idzie, pewności siebie (wiara w to, że nie dadzą sobie rady sami o siebie zadbać)
- unikanie konfrontacji z innymi w obawie przed utratą poparcia
- niezdolność do rozpoczęcia projektów lub zadań z powodu braku pewności siebie
- trudność w przebywaniu w samotności
- tolerancja wobec zdrady i przemocy ze strony innych wobec własnej osoby
- stawianie potrzeb innych ponad swoimi
- tendencja do bycia naiwnym i „bujającym w obłokach”
Ludzie cierpiący na zaburzenia osobowości o typie zależnym, diagnozowani są zwykle w dorosłym życiu. W sytuacji, gdy związek się kończy, często zmieniają go szybko na następny, gdyż nie potrafią sami funkcjonować.
Leczenie
Osoby dotknięte tym zaburzeniem zwykle same nie szukają pomocy, gdyż nie postrzegają swojego problemu jako ich problemów psychicznych. Częściej dzieje się tak w sytuacji, gdy zdarzenia w ich życiu, często powstałe w rezultacie ich zachowania lub myślenia wynikającego z zaburzenia, stają się niemożliwe do rozwiązania. Ludzie z zależnym zaburzeniem osobowości mają także tendencje do rozwoju depresji lub zaburzeń lękowych, które to skłaniają ich do skierowania się w poszukiwaniu pomocy do specjalisty.
Psychoterapia zaburzenie osobowość zależna
Psychoterapia jest główną metodą leczenia tych zaburzeń. Celem psychoterapii jest pomoc osobie z zaburzeniem w byciu bardziej aktywną i niezależną, oraz nauczyć się funkcjonowania w zdrowym związku. Terapia krótkoterminowa z określonymi celami jest wskazana, by pomóc w zmianach w zachowaniu, które wpływają na ogólne funkcjonowanie. Terapeuta musi być doświadczony w leczeniu tego typu zaburzeń. Osoby nimi dotknięte mają tendencję do przerzucania swojego poczucia zależności na osobę im pomagającą. Specyficzne strategie, takie jak np. trening asertywności, mają na celu wzmocnienie poczucia niezależności i umożliwienie im rozwoju nowych sposobów radzenia sobie. Bardziej dogłębna terapia, taka jak np. psychodynamiczna lub psychoanalityczna, może pomóc w odkryciu oraz przekształceniu wczesnych wzorców relacji, które pacjent wykształcił w trakcie rozwoju. Mechanizmy obronne, są na tyle silne, że często ta dłuższa forma terapii jest niezbędna do całkowitego wyleczenia.