Neurotyk jest popularnie używaną nazwą do osób, które są spokojniejsze, wycofane. Ludzie nie różnią się od siebie jedynie wyglądem zewnętrznym. Różnimy się od siebie osobowością, charakterem oraz zróżnicowanymi cechami psychicznymi. Jednym z typów osobowości jest neurotyzm. Czym jest osobowość neurotyczna? Jak zachowuje się neurotyk? Czy osoba charakteryzująca się osobowością neurotyczną powinna się leczyć?
Spis treści
Czym jest osobowość neurotyczna?
Neurotyzm to jedna z cech osobowości. Charakteryzuje się trwałą tendencją do doświadczania silnych stanów emocjonalnych i nadwrażliwością emocjonalną. Emocje, które im towarzyszą mają głównie negatywny charakter, dotyczą zamartwiania się, przygnębienia. Neurotyk nadmiernie przeżywa różnego rodzaju sytuacje oraz kładzie nacisk na wszystkie negatywne doświadczenia. Jego przeciwieństwem jest równowaga emocjonalna. Termin ten do psychologii wprowadził Eysenck, który stworzył teorię temperamentu. Według niej istnieją trzy wymiary osobowości – psychotyczność, ekstrawersja i neurotyczność. Wymiary te występują w różnych proporcjach i formach. Mieszanka tych czynników daje cztery typy osobowości: flegmatyk, melancholik, choleryk i sangwinik. Neurotyzm należy również do modelu Wielkiej Piątki, autorstwa Costy i McCrae. Według tej teorii neurotyzm ma podłoże genetyczne.
Neurotycy charakteryzują się większą skłonnością do popadania w nałogi oraz są bardziej narażeni na rozwój różnego rodzaju chorób psychicznych. To u neurotyków diagnozuje się zazwyczaj fobie, zaburzenia nastroju oraz problem, jakim jest paniczny lęk. Neurotycy częściej niż inni cierpią z powodu nerwicy. Neurotypowy charakter nie jest zaburzeniem samym w sobie, tylko cechą ludzkiej osobowości.
Neurotyczna osobowość – objawy
Osobowość neurotyczna ma wiele cech. Neurotycy to zwykle osoby, które mają bardzo niską odporność na stres, cierpiące na niezrównoważenie emocjonalne oraz z powodu lęków. Charakter neurotyczny wiąże się z częstymi zmianami nastroju, odczuwaniem uczucie niepokoju oraz częstą frustracją. Neurotycy odczuwają najczęściej uczucia takie, jak:
-
lęk
-
gniew
-
frustracja
-
poczucie winy
-
zazdrość
-
smutek
Neurotycy są bardzo wrażliwi na stres, a co się z tym wiąże bardzo słabo radzą sobie w stresujących sytuacjach. Ta cecha osobowości sprawia, że neurotyk wciąż zaprząta sobie głowę różnego rodzaju obawami, jest przygnębiony i martwi się zupełnie niepotrzebnymi sprawami. Zamiast skupiać się na pozytywnych aspektach swojego życia, neurotyk kładzie nacisk na to, czego negatywnego doświadczył w swoim życiu. Ponadto neurotyk jest przesadnym perfekcjonistą. Wymaga od siebie, bardzo wiele myśląc, że tylko w taki sposób może zyskać aprobatę otoczenia. Neurotyzm objawia się niskim poczuciem własnej wartości i wysoką krytyką własnej osoby.
Neurotyczność – przyczyny
Neurotyczne cechy osobowości są zauważane u dzieci i młodzieży. Pokazuje nam to, że ten typ osobowości dotyka ludzi w różnym wieku, a uwarunkowany jest od wielu czynników. Na zwiększenie neurotyczności z całą pewnością mają wpływ negatywne doświadczenia, do których neurotyk wciąż chętnie wraca. Niektóre badania wykazują, że jedną z przyczyn neurotyczności może być genetyka. Znaczenie na rozwój tej cechy osobowości mogą mieć również wydarzenia mające miejsce we wczesnym dzieciństwie, które odbiły się szerokim echem na psychice. Może do być również złe wychowanie rodziców, poprzez odrzucenie, niezaspokojenie potrzeby miłości, brak zrozumienia czy nawet poniżanie. Choć nie ma potwierdzonych badań, to mówi się o wpływie nadmiernej aktywności współczulnego układu nerwowego, jako o przyczynie neurotyczności. Wśród przyczyn neurotyczności wymienia się również czynniki społeczne. Przebywanie z osobą neurotyczną, bądź wybranie sobie osoby o takim typie osobowości za idola, może wpłynąć na rozwój podobnych cech osobowości.
Neurotyzm – do czego może prowadzić?
Wielu z nas w pewnych momentach swojego życia, przejawia cechy, które są charakterystyczne dla neurotyka. Jednak to wielka różnica być od czasu do czasu przygnębionym i to z powodu konkretnego i istotnego problemu, a charakteryzować się osobowością neurotyczną. Wysoki wskaźnik neurotyczności każdego dnia może być powodem wystąpienia niektórych chorób oraz nieprzyjemnych dolegliwości. Jak już wcześniej wspomniano, neurotycy są o wiele bardziej narażeni na popadanie w nałogi. Neurotykowi grodzi rozwinięcie się depresji, fobii, ataków paniki oraz zaburzeń lękowych.
Neurotyk w związku
Jak wygląda związek neurotyka? Neurotyk w rozpaczliwy wręcz sposób, pragnie akceptacji i zainteresowania ze strony partnera. Związek takiej osoby jest bardzo emocjonalny. Partner często jest idealizowany. Niestety neurotycy mają skłonność do popadania w toksyczne relacje, które
stanowią dodatkową burzę emocjonalną. Takiej osobie jest bardzo ciężko stworzyć trwały związek. Z drugiej strony osoba, która pragnie związać się z neurotykiem, musi sobie zdawać sprawę z tego, że nie będzie to łatwa relacja. Neurotyk ma sporo trudności sam z sobą, a co dopiero, gdy dołącza druga osoba. Partner neurotyka musi stale utwierdzać go w przekonaniu, że jest najważniejszy, oraz poświęcać mu wiele uwagi i czułości. Neurotyk pragnie wręcz tego, by często wyznawać mu uczucia. Aran
żowanie romantycznych scen rodem z filmu może stać się męczące dla osoby stabilnej emocjonalnie. Z drugiej strony neurotycy potrafią stać się bardzo czułym partnerem, wszystko zależy jednak od wsparcia, jakie może udzielić partner.
Neurotyczność – jak leczyć?
Warto podkreślić, że neurotyczność nie jest ani chorobą psychiczną, ani zaburzeniem psychicznym. Neurotyczność jest natomiast cecha osobowości, która sprawia wiele trudności w codziennym życiu. Można się z nią pogodzić, a można spróbować dociec, czego jest wynikiem i starać się nieco łagodzić jej objawy. Leczenie neurotyczności opiera się na psychoterapii. Podczas zajęć z psychoterapeutą analizowane są wydarzenia, które miały miejsce w przeszłości, i które mogły wpłynąć znacząco na rozwój osobowości. Ważnym elementem psychoterapii jest praca nad podniesieniem samooceny. Wesprze w nauce rozwijania konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem. Psychoterapia jest niezbędna dla neurotyka, gdy ma on problem ze stanami lękowymi. Takie stany mogą znacznie obniżać komfort życia pacjenta, a dzięki pracy z psychoterapeutą pacjent może się ich pozbyć. Terapia poznawczo-behawioralna pomoże neurotykowi spojrzeć z boku na swoją osobowość, dzięki temu zrozumie jak ukierunkować swoje myślenie. W ten sposób neurotykowi będzie łatwiej sprostać codziennym obowiązkom, dbaniem o relacje z partnerem oraz z innymi osobami pozostającymi w otoczeniu.
