Czym są antyspołeczne zaburzenia osobowości?
Dysocjalne zaburzenie osobowości, zwane inaczej antyspołecznym, charakteryzuje się wysokim poziomem impulsywności oraz nieodpowiedzialności, a także brakiem empatii. Osoba cierpiąca na to zaburzenie, często łamie normy społeczne, przez co bardzo często wchodzi w konflikty z prawem. Zwykle takie osoby potrafią manipulować, są bezwzględne i pozbawione skrupułów, nie dbają o uczucia innych. Tak jak inne typy zaburzeń osobowości, osobowość antyspołeczna ma szerokie spektrum. Może się objawiać zarówno okazjonalnym “złym” zachowaniem, jak i nagminnemu łamaniu prawa i dopuszczaniu się popełniania poważnych przestępstw.
Osobowość dysocjalna – Przyczyny
Brak jednoznacznej odpowiedzi na to, jaka jest przyczyna powstawania tego zaburzenia. Czynniki genetyczne, jak i behawioralne mogą mieć wpływ na zaburzenia osobowości dyssocjalnej. Traumatyczne przeżycia w dzieciństwie, takie jak wykorzystywanie fizyczne i psychiczne, a także porzucenie oraz zaniedbanie mogą odgrywać znaczącą rolę. Często osoby z tym zaburzeniem dorastały w trudnych warunkach rodzinnych. Uzależnienie występujące u jednego lub obojga rodziców, a także konflikty między nimi oraz wychowanie “twardą ręką”, są częste w rodzinach osób dotkniętych tym zaburzeniem osobowości. Takie trudności występujące w dzieciństwie, często prowadzą do problemów w okresie dorastania i dorosłego życia.
Objawy
Najczęściej występujące objawy to:
Zwykle historia choroby sięga okresu nastoletniego (objawy muszą pojawić się przed 15 rokiem życia). Ostateczna diagnoza może być postawiona w przypadku osoby powyżej 18 rż, a także musi spełniać przynajmniej 3 z następujących kryteriów:
- powtarzające się łamanie prawa
- powtarzające się oszukiwanie, kłamanie, manipulowanie
- wysoka impulsywność
- agresja
- bezwzględność
- brak poczucia winy i żalu
- brak poczucia odpowiedzialności
Zachowanie zwykle osiąga swoje apogeum we wczesnych latach dorosłych, może także zwiększyć swoją intensywność po 40 roku życia.
Osobowość dysocjalna – Leczenie
Zaburzenia osobowości typu antyspołecznego były uznawane za trwałe i nieuleczalne zaburzenie, jednak nie dotyczy to wszystkich przypadków. Czasami możliwe jest podjęcie odpowiednio sprofilowanej kuracji, prowadzącej do wyleczenia. Dowody wskazują na to, że terapia może usprawnić zachowanie, nawet jeśli podstawowe cechy charakterystyczne, takie jak brak empatii, pozostaną na stałe. Jednakże, ten rodzaj zaburzeń jest najtrudniejszy do leczenia. Osoba z tego typu zaburzeniem może odmawiać przyjęcia pomocy i rozpocząć terapię tylko ze względu na nakaz sądowy, co mija się z celem.
Rekomendowane leczenie dla zaburzenia osobowości antyspołecznego zależy od okoliczności, biorąc pod uwagę takie czynniki jak wiek chorego, jego historia choroby, a także to, czy zaburzenie występuje z innymi problemami, takimi jak np. uzależnienie od alkoholu lub narkotyków. Rodzina i bliscy odgrywają dużą rolę w procesie doboru leczenia i prawidłowej opieki nad osobą cierpiącą na to zaburzenie.