Hipochondryk jest osobą odczuwającą silne stany lękowe. Osoba taka jest przekonana o tym, że cierpi na bardzo poważną i wymagającą szybkiego leczenia chorobę. Swoje przekonania opiera na objawach somatycznych, które realnie odczuwa. Pacjentowi wykonuje się szereg badań, które wykazują, że stan zdrowia jest we właściwej formie. Pozytywne wyniki nie zadowalają jednak hipochondryka na długo. Po czasie zaczyna od odczuwać kolejne dolegliwości…
Spis treści
Kto to jest hipochondryk?
Hipochondria stanowi zaburzenie somatoformiczne, w którym hipochondryk doświadcza nieuzasadnionego lęku o własne zdrowie. Hipochondryk jest silnie przekonana, że zmaga się z bardzo ciężką chorobą. Odczuwa wiele objawów somatycznych, które tylko utwierdzają ją w tym przekonaniu. Hipochondryk nie potrafi zapanować nad swoimi myślami i objawami, a pozytywne wyniki badań lekarskich, nie przynoszą oczekiwanej ulgi. Hipochondria jest klasyfikowana jako silna nerwica i jest przyczyną wielkiego cierpienia osób nią dotkniętych. Hipochondrycy często są wyśmiewani przez otoczenie, wynika to z niemożności potwierdzenia, zachorowania na tak poważną chorobę, której istnienia hipochondryk był pewien. Po pewnym czasie zaczyna przeżywać niezaprzeczalne objawy kolejnej choroby. Otoczenie chorego po pewnym czasie zaczyna uważać, że chory co rusz wymyśla nowe choroby, przez co staje się obiektem drwin. Jednak hipochondria to prawdziwa choroba, a zaliczana jest do grupy zaburzeń psychicznych, określanych fobią zdrowotną. Co ciekawe hipochondryk odczuwa realne dolegliwości, jednak mogą być one wynikiem samej fobii i przeżywanego z nią głębokiego stresu.
Hipochondria – przyczyny
Hipochondria jest poważną chorobą, a osoba, która na nią cierpi, odczuwa realny fizyczny dyskomfort. Choć wyniki badań nie potwierdzają choroby, hipohondryk domaga się kolejnych. Nie jest w stanie pojąć, że nic mu nie dolega, a już na pewno nie choroba zagrażająca życiu. Gdzie szukać przyczyn rozwoju tego zaburzenia psychicznego?
Podstawowe przyczyny mogące wpływać na rozwój hipochondrii:
-
tendencja do popadania w stany depresyjne
-
utrata kogoś bliskiego lub jego poważna choroba
-
zaburzenia percepcji ciała
-
sposób na zwiększenie zainteresowania swoją osobą, bliskich osób
-
traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa
-
zaburzenia osobowości (osobowość lękowa)
-
osobowość narcystyczna – nadmierne zainteresowanie swoim ciałem
-
nadopiekuńcze zachowanie rodziców w okresie dzieciństwa
-
niezaspokojone potrzeby emocjonalnego
Jak widzimy, wiele różnych czynników może mieć wpływ na rozwinięcie się tego zaburzenia psychicznego. Zazwyczaj samemu ciężko jest ustalić co przyczyniło się do pojawienia się zaburzenia, a jest to sprawa mocno indywidualna. Zaleca się skorzystanie z wizyty u psychologa, który pomoże zlokalizować źródło problemów.
Hipochondria – objawy
Objawy hipochondrii mogą mieć różne nasilenie. Ich zaostrzenie może się pojawić w sytuacji, gdy hipochondryk spotyka się z zarzutem symulacji choroby. Osoba chora na hipochondrię reaguje oburzeniem, gdy ktoś tylko wspomni o tym, że podłoże objawów może tkwić w psychice chorego. Nawet nie chce pomyśleć o tym, by skonsultować swoje objawy z psychologiem lub psychiatrą. Uważa to za niedorzeczne i przede wszystkim za stratę czasu, który mógłby poświęcić na szukanie ”prawdziwej” przyczyny dolegliwości.
Do podstawowych objawów zaburzenia należy:
-
silny lęk
-
niepokój
-
odczuwanie dolegliwości somatycznych
-
nadmierna koncentracja stanem zdrowia
-
nadmierne zainteresowanie funkcjonowaniem organizmu
-
odczuwanie poczucia bycia chorym
-
problemy z jedzeniem i snem, powodowane zadręczaniem się i niepokojem
-
objawy świadczące o rozwoju depresji
-
wywieranie presji na najbliższym otoczeniu oraz wymaganie on najbliższych ciągłego zainteresowania się „chorobą” hipochondryka
-
odczuwanie lepszego samopoczucia psychicznego przebywając wśród innych, chorych ludzi
Pewna grupa osób cierpiących na hipochondrię, mimo panicznego strachu przed zdiagnozowaniem choroby, nie wyczekuje godzinami w poczekalniach lekarskich. Osoby z tej grupy unikają szpitali oraz lekarzy jak ognia. Tak panicznie boją się wykrycia zagrażającej życiu choroby, że decydują się one na całkowitą rezygnację z badań lekarskich. Osoby takie bardzo łatwo rozpoznać podczas wykonywania zwyczajnego pomiaru ciśnienia. Pacjent tak panicznie boi się nieprawidłowego wyniku, że ciśnienie jego krwi rzeczywiście wzrasta.
Hipochondria – leczenie
Z hipochondrią można żyć, zaleca się jednak podjęcie jej właściwego leczenia. Objawy przebywania ciężkiej choroby nie ustąpią w przypadku hipochondryka, nawet jeśli będzie wciąż poddawany różnego rodzaju badaniom. Ulga w lęku przed chorobą będzie tylko chwilowa. W niedługim czasie pojawią się symptomy innej choroby. Jak w takim razie skutecznie leczyć hipochondrię? Prowadzone przez lata badania wykazują bardzo dużą skuteczność leczenia hipochondryków poprzez stosowanie psychoterapii. Dlaczego pomoc psychologiczna wydaje się w wypadku hipochondryka najwłaściwsza?
Psychoterapia pacjenta cierpiącego na hipochondrię ma na celu odnalezienie przyczyn odpowiedzialnych za rozwój zaburzenia. Zatem pomoc psychologiczna nie ogranicza się do łagodzenia skutków choroby, a do rozprawienia się z tym, co do niej doprowadziło. Dzięki temu istnieje realna szansa na doprowadzenie pacjenta do zdrowia. Psychoterapeuta pomoże pacjentowi nie tylko uporać się przyczynami problemów, ale również udzieli wskazówek, jak pacjent może radzić sobie z zaburzeniem, na które cierpi każdego dnia. Właściwe podejście do pacjenta oraz psychoedukacja, umożliwią uchronienie go przed wieloma chorobami, które faktycznie mogłyby się rozwinąć na skutek odczuwania silnego i przewlekłego stresu. W leczeniu hipochondrii ważne jest odwrócenie uwagi od objawów mogących świadczyć o chorobie i skupienie się na psychice. Podstawą jest uświadomienie sobie mechanizmów, które kierują hipochondrią. Czasami należy włączyć farmakoterapię. Leki przeciwdepresyjne przynoszą pozytywne efekty w leczeniu tego zaburzenia. Najbardziej skuteczna jest jednak psychoterapia – głównie w podejściu poznawczo-behawioralnym.
Życie osoby cierpiącej na zaburzenie psychiczne, jakim jest hipochondria, jest niezwykle trudne. Chory nie tylko musi radzić sobie z lękiem i ogromnym stresem związanym z troską o swoje zdrowie, ale również z kpiną i z drwinami otoczenia. Właściwa pomoc psychologiczna okazuje się niezbędna na osoby cierpiącej na hipochondrię.
