Derealizacja – w poszukiwaniu definicji

Derealizacja jest to stan psychiczny, który charakteryzuje się poczuciem odrealnienia, funkcjonowania w nierzeczywistym, nierealnym świecie. Osoba, która doświadcza tego stanu, może mieć problem w rzetelnej ocenie rzeczywistości oraz otaczającego świata. Derealizacja może być objawem zaburzeń psychicznych takich jak: depresja, zaburzenia lękowe, obsesyjno-kompulsyjne, schizofrenia. Zbliżone stany mogą występować w niektórych zaburzeniach neurologicznych takich jak epilepsja, migreny. Często występuje z depersonalizacją. Razem, znane jako zespół depersonalizacji-derealizacji, charakteryzują się wrażeniem oddzielania się własnego ciała od otaczającego świata. Co przyczynia się do pojawienia się takiego stanu? Czy derealizację można skutecznie leczyć?

Czym jest derealizacja?

Derealizacja jest stanem psychicznym, który mogą odczuwać osoby cierpiące z powodu zaburzeń psychicznych, emocjonalnych oraz tożsamościowych. Zdarza się, że derealizacja jest pierwszym objawem depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej, czy schizofrenii. Może również towarzyszyć zespołowi stresu pourazowego oraz długotrwałego lęku i stresu. Osoby będące w tym stanie odbierają środowisko, które je otacza w mglisty, nierzeczywisty sposób. Osoby doświadczające derealizacji mogą odczuwać ją w różny sposób. Cechą charakterystyczną tego stanu jest poczucie nierealności otaczającego świata, ludzi, oraz wydarzeń i sytuacji. Wiele osób doświadczających derealizacji, opisuje ten stan, jako udział w filmie lub śnie. Epizody derealizacji w zależności od przypadku mogą utrzymywać się od kilku godzin, czy dni do tygodni, a nawet miesięcy. Odnotowano przypadki, w których derealizacja stała się przewlekła.

Osoba cierpiąca z powodu oderwania od rzeczywistości, odnosi wrażenie, że funkcjonuje w świecie, który tak naprawdę nie istnieje. Chory sądzi, że wszystko co się wokół niego dzieje, ma miejsce w jego głowie. Derealizacja może być objawem różnych zaburzeń psychicznych, oraz prowadzić do rozwoju niektórych z nich. Czasem derealizacja pojawia się na skutek wypalenia zawodowego, przewlekłego stresu, czy też w wyniku poddania organizmu na ekstremalne warunki pogodowe.

W przypadku pojawienia się nawracających epizodów derealizacji, należy podjąć leczenie specjalistyczne. Rodzaj leczenia zawsze jest dopasowany indywidualnie. Specjalista bierze przede wszystkim pod uwagę przyczyny odpowiedzialne za pojawienie się takiego stanu.

Jakie są przyczyny?

Przyczyn derealizacja upatruje się w zaburzeniach neurologicznych, dotyczących spadku stężenia dopaminy przy jednoczesnym wzroście adrenaliny w mózgu. Może stanowić niejako obronę przed nadmierną ilością bodźców, stresem, nagromadzonymi problemami i presją świata. Występuje jako reakcja obronna w zespole stresu pourazowego (PTSD). Ponadto, może pojawić się u osób zdrowych psychicznie, w wyniku ekstremalnego przemęczenia, podczas nagłych sytuacji (np. wypadek samochodowy, śmierć bliskiej osoby). A także jako skutek traumatycznych doświadczeń w okresie dzieciństwa. Najczęściej jednak przyczyną derealizacja jest występowanie silnego lęku.

Derealizacja bardzo często występuje u osób chorujących na choroby mające podłoże psychiczne:

• nerwica
• zaburzenia lękowe
• depresja
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne
• epizody manii w schizofrenii

Derealizacja może być objawem:

• uzależnienia od substancji psychoaktywnych (leki, narkotyki, alkohol)
• zatrucia substancją wywołującą halucynacje
• schizofrenii
• ataku paniki
• nadmiernego stresu
• padaczki
• migreny

Jakie są objawy derealizacji?

Typowymi objawami derealizacja jest poczucie zmiany świata, który nas otacza i oddalenia od niego. Zmieniona percepcja świata dotyczy przestrzeni, czasu, przedmiotów i ludzi. Otaczająca rzeczywistość sprawia wrażenie nierealnej, bezbarwnej, zamarłej. Jak scena, na której grają aktorzy, a nie prawdziwa rzeczywistość. Wśród zgłaszanych objawów pojawiają się: brak poczucia czasu, sztuczność świata, brak spójności z otoczeniem, brak myśli w głowie, odcięcie od emocji, natłok myśli, problemy poznawcze (trudności w koncentracji, spadek motywacji). Derealizacja w schizofrenii objawia się zagubieniem w urojonym, tajemniczym świecie.

Do innych objawów derealizacji możemy zaliczyć:

• sen na jawie
• częste rozmyślanie nad sensem życia i istnieniem świata
• problemy z zauważaniem zmian, nawet w najbliższym otoczeniu
• surrealistyczne postrzeganie świata
• ból w klatce piersiowej
• problemy ze wzrokiem
• mdłości
• wycofanie społeczne
• lęki
• problemy z podjęciem pracy
• problemy w kontaktach z najbliższymi
• brak poczucia konsekwencji za swoje czyny
• skłonność do zachowań ryzykownych

Poczucie odrealnienia, jakie odczuwa osoba cierpiąca z powodu derealizacji uważa, że to, co się dzieje wokół niej jest nierealne, nieprawdziwe. Jest to niezwykle niebezpieczny objaw. Chory uważający, że najbliższe otoczenie i świat jest wymyślony, skłonny jest do podejmowania ryzykownych zachowań, odczuwa przy tym brak poczucia konsekwencji za swoje czyny. Chory, który czuje się zagubiony w świecie, który go otacza, może zachowywać się w sposób niebezpieczny dla siebie i innych.

Jakie są metody leczenia?

Derealizacja to stan, który objawia się uczuciem odrealnienia, nierzeczywistości otaczającego świata. Uczucie to może pojawić się chwilowo, na skutek zażycia substancji psychoaktywnych lub jako skutek uboczny przyjmowanego leku. W takich wypadkach nie diagnozuje się, a co za tym idzie, nie podejmuje leczenia. Sprawa wygląda jednak nieco inaczej, w wypadku, gdy odrealnienie ma charakter powracający i wpływa na znaczne pogorszenie komfortu życia chorego. W takich sytuacjach, konieczne jest podjęcie leczenia. Derealizacja może prowadzić do rozwoju wielu chorób o podłożu psychicznym, dlatego nie wolno bagatelizować powracających epizodów.

Derealizację można skutecznie leczyć. Sposób leczenia uwarunkowany jest od przyczyn odpowiedzialnych za wywołanie tego stanu. W przypadku, gdy derealizacja jest objawem innego zaburzenia psychicznego, leczenie opiera się na głównej chorobie. Jeśli derealizacja wystąpiła na skutek choroby depresyjnej, czy schizofrenii, specjalista dobierz sposób leczenia właściwy dla tych chorób.

Uczucie odrealnienia można leczyć za pomocą farmakoterapii. Leki zalecane do stosowania przez lekarzy psychiatrów w celu złagodzenia objawów derealizacji, to środki przeciwlękowe, przeciwpsychotyczne, leki przeciwdepresyjne SSRI. Bardzo skuteczną metodą leczenia derealizacji jest psychoterapia. Psychologowie do leczenia odrealnienia polecają różnego rodzaju techniki psychoterapii, najbardziej poleca się jednak psychoterapię w nurcie poznawczo-behawioralnym oraz stosowanie technik psychodynamicznych. Współpraca z terapeutą podczas regularnych sesji terapeutycznych, może przynieść bardzo dobre efekty. Dzięki właściwie dobranemu sposobowi leczenia derealizacji, chory jest w stanie całkowicie poradzić sobie z problemem. Oczywiście wiele zależy od przyczyn wpływających na pojawienie się derealizacji.

Czasami derealizacja ustępuje sama. Dzieje się tak, gdy jest wynikiem silnego przemęczenia, gdy u jej podłoża są przyczyny fizjologiczne. W sytuacji przedłużenia się występowania objawów należy zastosować leczenie farmakologiczne i psychoterapeutyczne. Ważne jest wybranie odpowiedniego specjalisty. W PsychoCare dostępne są bezpłatne konsultacje, podczas których dobieramy odpowiedniego Terapeuty do potrzeb i oczekiwań Klientów. Zapraszamy do skorzystania z Naszych usług.