Psychologia kliniczna jest dziedziną psychologii zajmującą się psychiką pacjenta oraz wszystkimi mechanizmami bezpośrednio związanymi z powstawaniem różnego rodzaju schorzeń i późniejszego ich wpływu na równowagę emocjonalną. Jakie są cele psychologii klinicznej? Na czym polega w praktyce praca takiego specjalisty? Co trzeba zrobić, aby nim zostać ? W niniejszym artykule znajdziemy odpowiedzi na te i inne pytania związane bezpośrednio z psychologią kliniczną.
Spis treści
Psychologia kliniczna – czym się zajmuje?
Psychologia kliniczna bada związki łączące choroby ludzkie i naszą psychikę. Taki specjalista bardzo często współpracuje z lekarzem psychiatrą. Według założeń psychologii klinicznej, na naszą psychikę może oddziaływać wiele różnych schorzeń. Do zaburzeń psychicznych wywołanych przez inne choroby zalicza się głównie chorobę maniakalno-depresyjną oraz różnego rodzaju zaburzenia lękowe. Specjalista pracujący na oddziale internistycznym lub onkologicznym, zajmuje się znajdowaniem powiązań między występującą chorobą u pacjenta, a jej wpływem na psychikę i pojawieniem się zaburzeń psychicznych. Psychologia kliniczna interesuje się również reakcją organizmu na stresowe sytuacje, które wykraczają ponad siły psychiczne danej osoby.
Psychologia kliniczna należy do jednych z najbardziej złożonych dziedzin psychologii. Bardzo często specjalista leczy osoby mające skłonności do uzależnień od środków psychoaktywnych, depresji, zaburzeń lękowych. Zajmuje się również leczeniem chorób dotykających mózg.
Cele psychologii klinicznej
Jakie są główne cele psychologii klinicznej? Głównym celem jest znalezienie związku między problemami psychicznymi pacjenta, a schorzeniami z którymi się boryka. Niezwykle ważne jest udzielenie pomocy, w zrozumieniu skąd wzięły się zaburzenia psychiczne. Rola psychologa klinicznego w leczeniu jest wyjątkowa. Podczas swojej pracy dostosowuje się on za każdym razem indywidualnie do potrzeb danego pacjenta. W innym wypadku pomoc choremu nie będzie możliwaWykazuje się również elastycznością, gdyż doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że pacjenci w różny sposób będą odbierać i reagować na stosowaną formę terapii.
Praca psychologa klinicznego– na czym polega?
Jakie zadania ma do wykonania w swojej pracy psycholog kliniczny? Wiele zależy od miejsca, którym psycholog kliniczny pracuje. Pracując w szpitalu, taki psycholog ma za zadanie przede wszystkim wspierać emocjonalnie pacjentów. Wsparcia psychicznego udziela nie tylko osobom cierpiącym z powodu zaburzeń psychicznych. Jego pomocy mogą potrzebować pacjenci, którzy dowiedzieli się o istnieniu poważnej choroby, lub udzieleniu wsparcia bliskim przebywającym w szpitalu. Takie sytuacje mogą doprowadzić do powstania kryzysu psychicznego, dlatego rola psychologa klinicznego jest niezwykle ważna.
Podczas pracy w takich wypadkach psycholog kliniczny udzieli nie tylko wsparcia, ale również podpowie jak radzić sobie z przygnębieniem oraz innym niekorzystnym wpływem wystąpienia choroby na psychikę. Pacjent może psychologowi opowiedzieć o swoich troskach i obawach, a w jego obowiązku jest go wysłuchać. Niektórzy psycholodzy kliniczni podczas swojej pracy dokonują oceny psychologicznej stanu pacjenta, przeprowadzając specjalne testy psychologiczne. Zdarza się, że psycholog kliniczny ocenia zaburzenia funkcji poznawczych.
Wnioski z obserwacji psychologa klinicznego zawsze są brane przez uwagę lekarza prowadzącego danego pacjenta. Często wynik obserwacji psychologicznej ma wpływ na wybór sposobu leczenia chorego.
Leczenie w psychologii klinicznej
Bardzo ważnym elementem leczenia jest obserwacja pacjenta. Specjalista podczas rozmowy z pacjentem, zadaje mu różnego rodzaju pytania i przygląda się, jak pacjent na nie reaguje. Dzięki temu psycholog jest w stanie stwierdzić, czy dany pacjent cierpi z powodu omamów, halucynacji, odrealnienia, depresji, czy może przejawia objawy maniakalne. Dzięki rozmowie połączonej z obserwacją psycholog kliniczny jest w stanie również stwierdzić, czy pacjent cierpi z powodu lęków lub zaburzeń osobowości. Dokładne określenie objawów pomoże w zdiagnozowaniu choroby, a co za tym idzie, wpłynie na skuteczne jej leczenie. Terapia oparta na rozmowie jest pierwszym elementem pomocy pacjentowi. Już sama rozmowa z psychologiem ma działanie terapeutyczne. Choć specjalista wpływa na proces leczenia i powrotu do zdrowia pacjenta, to nie może wpływać na wybór leczenia farmakologicznego. To zawsze należy do lekarza prowadzącego, który bierze pod uwagę opinię psychologa.
Istnieje podział zadań wykonywanych przez specjalistę na zadania formalne i zadania nieformalne. Diagnozowanie zaburzeń, ocenianie poziomu upośledzenia umysłowego, czy ocena poczytalności należeć będzie do zadań formalnych psychologa klinicznego. Z kolei do zadań nieformalnych zaliczymy pomoc i wsparcie pacjentów, którzy przechodzą chwilowe załamanie nerwowe wywołane diagnozą ciężkiej choroby, która zmieni całe życie pacjenta i jego rodziny. Taki pacjent wymaga indywidualnego podejścia oraz pomocy w oswojeniu się z chorobą i nową rzeczywistością. Psycholog, wykonując zadania nieformalne posługuje się zazwyczaj obserwacją i rozmową.
Jak zostać psychologiem klinicznym?
Osoba, która pragnie zostać psychologiem klinicznym, musi skończyć studia magisterskie, najlepiej w specjalności klinicznej. Po ukończeniu studiów należy zrobić specjalizację z psychologii klinicznej. Podczas lat nauki przyszły specjalista musi odbywać praktyki i staże. Zanim kandydat rozpocznie starania o przyjęcie na specjalizację, zobowiązany jest przepracować rok w ochronie zdrowia. Ukończenie właściwych studiów oraz specjalizacji otwiera możliwość pracy na wymarzonym stanowisku.
Studia psychologiczne trwają pięć lat. Przygotowują one przyszłego psychologa przede wszystkim na gruncie teoretycznym. Po zakończeniu studiów psycholog rozpoczyna 4 letnią naukę specjalistyczną, która zapewnia profesjonalne wykwalifikowanie do wykonywania zawodu. Po zakończonej nauce posiada bardzo szczegółową wiedzę opartą na teorii i praktyce w dziedzinie chorób o podłożu psychologicznym. Ma umiejętności dzięki, którym diagnozuje choroby, oraz stosując metody terapeutyczne, leczy i pomaga chorym.
Może specjalizować się dodatkowo w:
- psychologii klinicznej dzieci oraz młodzieży do 18 roku życia
- psychologii klinicznej w psychiatrii
- psychologii klinicznej medycyny somatycznej
- neuropsychologii
Psychologia kliniczna to część medycyny, która cały czas zostaje poszerzana. Specjalista musi w swoje pracy być nastawiony nie tylko na niesienie pomocy innym, ale również na stałe pogłębianie swojej wiedzy.
